Podręcznik stanowi kompendium wiedzy z zakresu teorii i praktyki rachunku kosztów dla inżynierów. Umiejętność określania kosztów własnych produkcji jest podstawowym czynnikiem podejmowania decyzji w przedsiębiorstwach.

Koszty są kreowane już w pierwszej fazie produkcji, czyli od złożenia zamówienia, projektowania produktu, przez wytwarzanie, utrzymanie ruchu, do odbioru produktu przez klienta i skończenie okresu gwarancyjnego.

Warunkiem dokładnego określania kosztów produkcji jest, oprócz znajomości ekonomicznych parametrów funkcjonowania przedsiębiorstwa, znajomość technicznych uwarunkowań produkcyjnych oraz informatycznych systemów wspomagania projektowania i zarządzania pracami w technicznym przygotowaniu produkcji oraz harmonogramowania zadań produkcyjnych.

Rozdziały:

Rozdział 1. Wprowadzenie
1.1. Istota rachunkowości w przedsiębiorstwie
1.2. Ile „to” będzie kosztowało?
1.3. Rachunkowość zarządcza
1.4. Rachunkowość finansowa
1.5. Koszty produkcji w kontekście ich kształtowania — inżynieria kosztów
1.6. Rachunki kosztów: systematyczny i problemowy
Pytania kontrolne
 
Rozdział 2. Strukturalizacja kosztów
2.1. Istota kosztu
2.1. Czy wydatki są kosztem?
2.3. Jak mają się nakłady do kosztów?
2.4. Kryteria i podział kosztów w rachunku systematycznym
2.5. Kryteria i podział kosztów w rachunkach problemowych i planowaniu
2.6. Wzorce zachowania się kosztów
2.7. Przykłady
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 3. Zróżnicowane modele rachunku kosztów
3.1. Pojęcie i klasyfikacja systemów rachunku kosztów
3.1.1. Ewolucja i zakres rachunku kosztów
3.1.2. Podział systemów rachunku kosztów
3.1.3. Rachunek kosztów rzeczywistych
3.1.4. Rachunek kosztów normalnych
3.1.5. Rachunek kosztów postulowanych
3.1.6. Rachunek kosztów pełnych
3.1.7. Rachunek kosztów zmiennych
3.2. Modele rachunku kosztów a wynik finansowy
3.3. Przykłady
3.3.1. Rachunek kosztów pełnych
3.3.2. Rachunek kosztów zmiennych
3.3.3. Porównanie wyników uzyskiwanych w rachunkach kosztów pełnych i zmiennych
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 4. Procedury rozliczeniowo-ewidencyjne w różnych modelach rachunku kosztów
4.1. System rozliczeniowo-ewidencyjny kosztów
4.2. Rozliczenia międzyokresowe kosztów
4.3. Wycena zużycia czynników produkcji
4.3.1. Amortyzacja składników majątku trwałego
4.3.2. Wycena zużycia materiałów bezpośrednich
4.4. Rozliczanie kosztów pośrednich
4.4.1. Pojęcie i klasyfikacja kluczy podziałowych
4.4.2. Typowe klucze podziałowe kosztów pośrednich
4.5. Przykłady
4.5.1. Amortyzacja środków trwałych
4.5.2. Wycena zużycia materiałów bezpośrednich
4.5.3. Rozliczanie kosztów pośrednich
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 5. Koszty własne produkcji
5.1. Wprowadzenie do kalkulacji kosztów własnych produkcji
5.1.1. Koszty własne produkcji a cena
5.1.2. Metody i techniki określania kosztów własnych produkcji
5.2. Kalkulacje podziałowe
5.2.1. Metoda podziałowa jednostopniowa prosta
5.2.2. Metoda podziałowa jednostopniowa współczynnikowa
5.2.3. Metoda podziałowa wielostopniowa według struktury produktu
5.2.4. Metoda podziałowa wielostopniowa według faz procesu produkcyjnego
5.2.5. Metoda podziałowa wielostopniowa według struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa
5.2.6. Metoda podziałowa wielostopniowa współczynnikowa według struktury produktu
5.2.7. Metoda podziałowa wielostopniowa współczynnikowa według faz procesu produkcyjnego
5.2.8. Metoda podziałowa wielostopniowa współczynnikowa według struktury organizacyjnej
5.3. Kalkulacje doliczeniowe
5.3.1. Kalkulacja doliczeniowa prosta
5.3.2. Kalkulacja doliczeniowa złożona
5.3.3. Kalkulacja doliczeniowa według miejsc powstawania kosztów
5.4. Kalkulacje według metody kosztów działań
5.5. Tendencje rozwojowe metod obliczeń
5.6. Przykłady
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 6. Standardy kosztowe
6.1. Odmiany rachunku kosztów postulowanych
6.2. Pojęcie i rodzaje standardów kosztowych
6.3. Zasady ustalania kosztów standardowych
6.4. Ustalanie i analiza odchyleń kosztów rzeczywistych od kosztów standardowych
6.4.1. Ustalanie odchyleń od standardów
6.4.2. Odchylenia kosztów bezpośrednich
6.4.3. Odchylenia kosztów pośrednich
6.4.4. Analiza odchyleń kosztów rzeczywistych od kosztów standardowych
6.5. Przykłady analizy odchyleń kosztów rzeczywistych od kosztów standardowych
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 7. Kontrola budżetowa kosztów
7.1. Pojęcie budżetów i ich klasyfikacja
7.2. Jak powstaje budżet — od prognozy sprzedaży do stanu gotówki
7.3. Opracowywanie budżetów w jednostkach produkcyjnych
7.4. Opracowywanie budżetów w jednostkach handlowych
7.5. Opracowywanie budżetu dla przedsięwzięć organizacyjnych
7.6. Opracowywanie budżetu dla przedsięwzięć inwestycyjnych
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 8. Monitoring kosztowy
8.1. Kształtowanie kosztów stałych, zmiennych i całkowitych w procesie produkcyjnym
8.2. Rola i znaczenie Zakładowego Arkusza Rozliczeniowego w analizach kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa
8.3. Monitoring kosztów, nośniki kosztów
Pytania kontrolne
 
Rozdział 9. Koszty w problemowych rachunkach decyzyjno-kosztowych
9.1. Analiza koszt–ilość–zysk (CVP)
9.2. Podstawy analizy CVP
9.3. Czy warto produkować — analiza progu rentowności
9.4. Kupować czy produkować
9.5. Jaką wybrać technologię
9.6. Sprzedawać półprodukt czy przetwarzać dalej
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 10. Rachunek kosztów i wyników — sprawozdania finansowe pro forma
10.1. Istota sprawozdań finansowych pro forma
10.2. Założenia do przygotowania sprawozdań finansowych pro forma
10.3. Rachunek wyników pro forma
10.4. Przepływ środków pieniężnych
10.5. Bilans
10.6. Powiązania między sprawozdaniami
Pytania kontrolne
 
Rozdział 11. Podejście target costing, kaizen costing w procesach kształtowania systemów produkcyjnych
11.1. Rachunek kosztów celu (target costing)
11.1.1. Pojęcie i cele rachunku kosztów celu
11.1.2. Kalkulacja kosztów docelowych
11.2. Rachunek kosztów ciągłego doskonalenia (kaizen costing)
11.2.1. Pojęcie i istota rachunku kosztów ciągłego doskonalenia
11.2.2. Realizacja rachunku redukcji kosztów
11.3. Przykłady
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 12. Rachunek kosztów cyklu życia produktu
12.1. Pojęcie cyklu życia produktu
12.2. Podstawowe założenia rachunku kosztów cyklu życia produktu
12.2.1. Charakterystyka kosztów w rachunku cyklu życia produktu
12.2.2. Kalkulacja kosztów cyklu życia produktu
12.3. Zarządzanie kosztami cyklu życia produktu
12.4. Przykłady
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 13. Zlecenia produkcyjne, rachunek kosztów gospodarowania zasobami produkcyjnymi
13.1. Pojęcie zlecenia produkcyjnego
13.2. Czas realizacji zleceń produkcyjnych
13.3. Koszty realizacji zleceń produkcyjnych w funkcji czasu
13.4. Koszty stanowisk pracy w zależności od ich obciążenia
Pytania kontrolne
Zadania
 
Rozdział 14. Komputerowe wspomaganie określania kosztów produkcji
14.1. Informatyczne systemy zarządzania w przedsiębiorstwie
14.2. Określanie kosztów własnych produkcji na przykładzie metody doliczeniowej według miejsc powstawania kosztów
Pytania kontrolne
 
Rozdział 15. Tendencje rozwoju rachunku kosztów
15.1. Kierunki rozwoju rachunku kosztów
15.2. Rozwój oprogramowania komputerowego CAx, ERP wspomagającego określanie kosztów
15.2.1. Tendencje rozwoju przebiegu procesu projektowania i wdrażania przedsięwzięć produkcyjnych
15.2.2. Rozwój narzędzi do komputerowego wspomagania projektowania
15.3. Oprogramowanie do modelowania i symulacji systemów produkcyjnych
15.4. Wizualizacja i animacja pracy systemów produkcyjnych
15.5. Zmiany organizacyjne związane z doskonaleniem metod i technik zarządzania pracą
15.6. Zmiany dokonujące się w strukturach organizacyjnych przedsiębiorstw
15.7. Zmiana zakresu i rodzaju wykonywanych prac w poszczególnych komórkach
15.8. Tworzenie miejsc powstawania kosztów, miejsc powstawania zysków, wykonywanie usług kooperacyjnych
15.9. Doskonalenie budowy i procesów eksploatacji stanowisk pracy
15.10. Zastosowanie metod sztucznej inteligencji w określaniu kosztów
Pytania kontrolne
 
Słownik ważniejszych pojęć