Celem tej publikacji jest pomoc studentom oraz tym, którzy pragną samodzielnie poznać tajniki rachunku kosztów czy rachunkowości zarządczej, w pogłębieniu swojej wiedzy z tego zakresu.

W pracy staram się ograniczyć ilość zagadnień teoretycznych do niezbędnego minimum, rozbudowuję natomiast część praktyczną, składającą się z przykładów wraz z objaśnieniem dotyczącym ich rozwiązywania.

Pomocą w odnalezieniu istotnych informacji służyć ma również indeks rzeczowy oraz inne spisy umieszczone na końcu książki. W publikacji znalazło się również wiele schematów ewidencyjnych, tabel i rysunków, objaśniających poszczególne kwestie.

Specjalnie dla studentów kierunków finansowych, których interesować może techniczna (ewidencyjna) strona rachunku kosztów, załącznik nr 1 przedstawia plan kont, ułatwiający rozwiązywanie przykładów dotyczących księgowań kosztów.
Mam nadzieję, że niniejsza publikacja będzie wyróżniała się na tle innych również stosunkowo prostym językiem.

Słownictwo specjalistyczne jest oczywiście niezbędne, jednak z moich doświadczeń dydaktycznych wynika, że nadmiar "księgowego sloganu" sprawia trudność wielu osobom, szczególnie tym, które studiując zarządzanie, nie są z nim w sposób wystarczający zaznajomione.

Rozdziały:

1. Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza w strukturze rachunkowości
1.1. Struktura, cel i funkcje rachunkowości
1.2. Miejsce rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej w systemie rachunkowości
1.2.1. Rachunkowość zarządcza a rachunkowość finansowa
1.2.2. Istota i zakres rachunku kosztów
1.3. Zarys historii rachunku kosztów i rachunkowości zarządczej
1.4. Związek między rachunkowością finansową, zarządcza i zarządzaniem finansami
1.5. Rachunkowość zarządcza a controlling
1.6. "Kreatywna rachunkowość" jako efekt konfliktu celów rachunkowości i zarządzania

2. Koszty oraz ich ewidencja według prawa bilansowego
2.1. Sprawozdawcze ujęcie kosztów Pojęcia podstawowe: nakłady, wydatki, koszty
2.2. Koszty według Ustawy o Rachunkowości
2.3. Zasada memoriału i współmierności jako podstawa wyceny i ewidencji kosztów i przychodów
2.4. Klasyfikacja kosztów dla celów sprawozdawczych
2.5. Problematyka wyboru wariantu rachunku zysków i strat
2.2. Ewidencyjne ujęcie kosztów podstawowej działalności operacyjnej
2.2.1. Zawartość merytoryczna kont kosztów rodzajowych
2.2.2. Ewidencja księgowa na kontach kosztów rodzajowych
2.2.3. Zawartość merytoryczna kont kosztów w układzie kalkulacyjnym
2.2.4. Ewidencja księgowa na kontach kosztów w układzie kalkulacyjnym
2.2.5. Ewidencja księgowa na kontach kosztów w układzie rodzajowo-kalkulacyjnym
2.3. Problematyka rozliczeń międzyokresowych czynnych i biernych w różnych układach ewidencyjnych kosztów
2.3.1. Ewidencja księgowa rozliczeń międzyokresowych czynnych w układzie rodzajowym z uwzględnieniem konta 490 - "rozliczenie kosztów"
2.3.2. Ewidencja rozliczeń międzyokresowych czynnych w układzie rodzajowo-kalkulacyjnym
2.3.3. Ewidencja rozliczeń międzyokresowych biernych w układzie rodzajowym z uwzględnieniem konta 490 - "rozliczenie kosztów"
2.3.4. Ewidencja rozliczeń międzyokresowych biernych w układzie rodzajowo-kalkulacyjnym
2.4. Pozostałe zagadnienia ewidencji i rozliczania kosztów
2.4.1. Problematyka kręgu kosztów i ujmowania obrotów wewnętrznych
2.4.2. Ewidencyjne konsekwencje stosowania kosztów planowanych do wyceny produktów gotowych

3. Rachunek kosztów dla celów sprawozdawczych
3.1. Rachunek kosztów pełnych
3.1.1. Pojęcia podstawowe: obiekt kosztów, nośnik kosztów, powiązanie kosztu z obiektem
3.1.2. Klasyfikacja systemów rachunku kosztów
3.1.3. Istota rachunku kosztów pełnych
3.1.4. Rachunek pełnych kosztów wytworzenia produktu według Ustawy 0 Rachunkowości
3.2. Tradycyjne metody kalkulacji kosztów w systemie rachunku kosztów pełnych
3.2.1. Klasyfikacja tradycyjnych metod kalkulacji
3.3. Kalkulacja podziałowa i jej odmiany
3.3.1. Przeliczanie produkcji niezakończonej na produkty gotowe za pomocą jednostek kalkulacyjnych
3.3.2. Problem rozliczenia pozycji kalkulacyjnych: materiały bezpośrednie 1 koszty przerobu
3.3.3. Zagadnienie wyceny produkcji w toku (niezakończonej) według zapisów Ustawy o Rachunkowości
3.3.4. Rozliczenie produkcji z poprzedniego okresu - metody średniej ważonej i FIFO
3.4. Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
3.5. Kalkulacja doliczeniowa
3.5.1. Kalkulacja doliczeniowa zleceniowa
3.5.2. Kalkulacja doliczeniowa asortymentowa
3.6. Kalkulacja fazowa
3.6.1. Kalkulacja fazowa bezpółfabrykatowa
3.6.2. Kalkulacja fazowa półfabrykatowa
3.7. Kalkulacja produkcji sprzężonej
3.7.1. Istota sprzężonych procesów produkcji
3.7.2. Zastosowanie metody odjemnej w produkcji sprzężonej
3.7.3. Zastosowanie metody podziałowej w produkcji sprzężonej
3.8. Koszty działalności pomocniczej i ich rozliczanie

4. Rachunek kosztów dla podejmowania decyzji
4.1. Rachunkowość zarządcza w problematyce podejmowania decyzji zarządczych
4.1.1. Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza a współczesna rewolucja technologiczna
4.1.2. Proces podejmowania decyzji i jego implikacje dla rachunkowości zarządczej
4.1.3. Pomiar kosztów i korzyści w rachunkowości zarządczej
4.1.4. Rachunek kosztów istotnych i kosztów utraconych korzyści w podejmowaniu decyzji krótkookresowych
4.1.5. Rozwiązywanie problemów decyzyjnych na przykładzie zarządzania potencjałem produkcyjnym
4.2. Rachunek kosztów zmiennych i analiza progu rentowności
4.2.1. Rachunek kosztów pełnych a rachunek kosztów zmiennych
4.2.2. Analiza progu rentowności (Breakeven Point)
4.2.3. Wskaźnik marży na pokrycie i stopień dźwigni operacyjnej
4.2.4. Próg rentowności dla produkcji wieloasortymentowej
4.2.5. Podejmowanie decyzji na podstawie rachunku kosztów zmiennych
4.3. Rachunek kosztów działań - Activity-Based Costing (ABC)
4.3.1. Podstawowe założenia rachunku kosztów działań
4.3.2. Przykłady zastosowania rachunku kosztów działań
4.3.3. Krytyka rachunku ABC jako źródło powstania rachunku kosztów działań sterowanym czasem (Time-Driven Activity-Based Costing)
4.4. Budżetowanie jako narzędzie zarządzania przedsiębiorstwem
4.4.1. Podstawowe zagadnienia związane z tworzeniem budżetu
4.4.2. Budżet wiodący i jego składowe
4.4.3. Analiza odchyleń od budżetu - rachunek kosztów standardowych
4.4.4. Krytyka tradycyjnego mechanizmu budżetowania
4.5. Organizacje zdecentralizowane i rachunek ośrodków odpowiedzialności
4.5.1. Procesy decentralizacyjne w przedsiębiorstwach a rachunkowość odpowiedzialności
4.5.2. Typologia ośrodków odpowiedzialności
4.5.3. Wielostopniowy system raportowania informacji o ośrodkach odpowiedzialności
4.5.4. Ocena dokonań ośrodków odpowiedzialności
4.5.5. Wielostopniowy i wieloblokowy rachunek kosztów i wyników
4.6. Problematyka kosztów w nowoczesnej rachunkowości zarządczej
4.6.1. Pojęcie strategicznej rachunkowości zarządczej i strategicznego zarządzania kosztami
4.6.2. Koszty jako element strategii przedsiębiorstwa
4.6.3. Redukcje kosztów - wybrane przykłady zarządzania kosztami w dużych firmach i ich efekty

Załącznik nr 1 - Rachunek zysków i strat według wytycznych Ustawy o Rachunkowości
Załącznik nr 2 - Wzorcowy Plan Kont
Indeks haseł
Spis rysunków
Spis schematów ewidencyjnych
Spis tabel