Rak płuca jest najczęstszym nowotworem złośliwym. Autorzy omawiają przyczyny oraz czynniki ryzyka wystąpienia tego schorzenia.

Dużo miejsca poświęcają profilaktyce oraz leczeniu już zdiagnozowanej choroby. Omawiają też najnowsze terapie a także możliwości diagnostyczne, by jak najwcześniej rozpocząć leczenie i nie dopuścić do zaawansowanego stadium choroby.

Rak płuc może bowiem mieć różne objawy, a i metody jego leczenia są różne – od postępowania prowadzącego do pełnego wyleczenia, aż do działań, które mają na celu jedynie kontrolowanie objawów powodowanych przez zaawansowaną chorobę nowotworową.

W poradniku pacjenci znajdą odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące leczenia i trybu życia w chorobie. Adresowany jest on również do osób, które chcą ustrzec się przed rakiem oskrzeli i płuc.

Rozdziały:

1. Fakty i liczby
Płuca
Węzły chłonne
W jaki sposób pracują płuca?
Czym jest rak płuc?
W jaki sposób dochodzi do rozwoju raka płuc?
Epidemiologia raka płuc
Jakie są czynniki ryzyka zachorowania na raka płuc?
• Wiek
• Palenie papierosów
• Palenie bierne
• Palenie marihuany
• Azbest
• Radon
• Ekspozycja na związki chemiczne
• Zanieczyszczenie powietrza i spaliny z silników diesla
• Historia zachorowań na raka płuc w rodzinie
• Przebycie leczenia przeciwnowotworowego w przeszłości
• Zbliznowacenia powstałe na skutek naświetlań obszaru klatki piersiowej
Programy badań skriningowych w kierunku raka płuc
Typy raka płuc
• Niedrobnokomórkowy rak płuc
• Drobnokomórkowy rak płuc
• Wtórny nowotwór płuc
Inne typy guzów nowotworowych płuc
• Hamartoma
• Rakowiaki
Ocena stopnia zaawansowania raka płuc
• Ocena stopnia zaawansowania niedrobnokomórowego raka płuc
• Ocena stopnia zaawansowania drobnokomórowego raka płuc
Prognozy w przypadku zachorowania na raka płuc
• Typ raka płuc
• Ogólny stan zdrowia pacjenta w momencie rozpoznania
• Stopień zaawansowania raka płuc
• Okres 5-letniego przeżycia

2. Objawy raka płuc
Najczęściej występujące objawy
• Kaszel
• Duszność
• Odkrztuszanie wydzieliny z zawartością krwi
• Nawracające i uporczywie utrzymujące się infekcje w obrębie klatki piersiowej
• Uczucie zmęczenia
• Świszczący oddech
• Niezamierzona utrata masy ciała
• Długotrwała chrypka
• Bóle w klatce piersiowej lub barkach
Rzadziej występujące objawy
• Zespół żyły głównej górnej
• Zespół paranowotworowy (paraneoplastyczny)
Objawy wywołane przerzutami nowotworu

3. Badania wykonywane w przypadku raka płuc
Najczęściej wykonywane badania służące diagnozowaniu i ocenie stopnia zaawansowania raka płuc
• Obrazowanie metodą tomografii komputerowej (CT)
• Biopsja wykonywana pod kontrolą obrazu CT
• Bronchoskopia
Bardziej specjalistyczne badania służące diagnozowaniu i ocenie stopnia zaawansowania choroby
• Obrazowanie metodą PET (pozytonowej tomografii emisyjnej)
• Obrazowanie metodą ultrasonograficzną
• Obrazowanie metodą MRI (magnetycznego rezonansu jądrowego)
• Obrazowanie kości przy użyciu izotopów (scyntygrafia kości)
Procedury medyczne
• Nakłucie jamy opłucnej
• Biopsja opłucnej
• Ultrasonografia wewnątrzoskrzelowa
• Ultrasonografia endoskopowa (endosonografia)
Procedury chirurgiczne
• Mediastinoskopia
• Mediastinotomia
• Torakoskopia
Badania czynności płuc

4. Chirurgiczne leczenia raka płuc
Rodzaje operacji stosowanych w celu usunięcia nowotworu płuc
Jakie jest ryzyko związane z operacją?
W jakich miejscach wykonuje się nacięcia i jakie będą one miały rozmiary?
• Wideotorakoskopia (VATS)
Proces zdrowienia po operacji
• Kontrola (łagodzenie) bólu po operacji
• Usunięcie drenów
• Gojenie się rany pooperacyjnej
• Mobilizacja ("rozruch") pacjenta
• Powrót do normalnej aktywności
Komplikacje po operacji
• Krwawienie
• Infekcja (zakażenie)
• Zakrzepica żył głębokich i zator płucny
• Przetoka oskrzelowo-płucna
• Neuralgia po torakotomii
Leczenie uzupełniające

5. Radioterapia
Czym jest radioterapia?
Planowanie radioterapii
Leczenie
Skutki uboczne
Kiedy stosuje się radioterapię?
Leczenie niedrobnokomórkowego raka płuc
• Radykalna radioterapia
• Ciągła, hiperfrakcjonowana przyspieszona radioterapia (CHART)
• Chemioterapia + radioterapia (chemioradioterapia)
• Radioterapia pooperacyjna
• Radioterapia paliatywna
• Przerzuty nowotworu
• Przerzuty raka płuc do mózgu
• Brachyterapia
Leczenie drobnokomórkowego raka płuc
• Chemioterapia + radioterapia (chemioradioterapia)
• Profilaktyczne napromienianie mózgu
• Radioterapia paliatywna

6. Chemioterapia
Czym jest chemioterapia?
Skutki uboczne chemioterapii
• Supresja szpiku kostnego
• Krwinki czerwone
• Krwinki białe
• Płytki krwi
• Nudności i wymioty
• Utrata apetytu
• Wypadanie włosów
• Płodność i zapobieganie ciąży
W jaki sposób stosuje się chemioterapię?
Kiedy stosuje się chemioterapię?
Leczenie niedrobnokomórkowego raka płuc
• Chemioterapia neoadjuwantowa
• Zmniejszanie stopnia zaawansowania nowotworu za pomocą chemioterapii
• Chemioterapia adjuwantowa
• Chemioterapia + radioterapia (chemioradioterapia)
• Chemioterapia paliatywna
• Chemioterapia drugiego rzutu
Leczenie drobnokomórkowego raka płuc
• Stadium ograniczonej choroby nowotworowej
• Rozsiana postać choroby nowotworowej
• Chemioterapia adjuwantowa
Schematy chemioterapii
Leki stosowane w chemioterapii
• Karboplatyna
• Cisplatyna
• Cyklofosfamid
• Docetaksel
• Doksorubicyna
• Etopozyd
• Gemcytabina
• Ifosfamid
• Paklitaksel
• Pemetreksed
• Winblastyna i mitomycyna C
• Winkrystyna
• Winorelbina

7. Inne metody leczenia
Inhibitory czynnika wzrostowego komórek
• Inhibitor receptora czynnika wzrostowego naskórka
W jaki sposób leczyć hiperkalcemię
Zastosowanie bisfosfonianów w leczeniu wtórnych nowotworów kości
Postępowanie lecznicze w przypadku wysięku do jamy opłucnej
• Aspiracja płynu z jamy opłucnej
• Pleurodeza
• Pleurodeza chirurgiczna
Zabiegi chirurgiczne stosowane w przypadku przerzutów nowotworu
• Przerzuty do mózgu
• Przerzuty do rdzenia kręgowego
• Zespolenia kości długich
Metody leczenia wewnątrzoskrzelowego
• Krioterapia wewnątrzoskrzelowa
• Diatermia wewnątrzoskrzelowa
• Wewnątrzoskrzelowa terapia z zastosowaniem lasera neodymowego Nd:YAG
• Zastosowanie stentów wewnątrzoskrzelowych
• Terapia fotodynamiczna
Zespół żyły głównej górnej i metody jego leczenia
Ucisk rdzenia kręgowego i metody jego leczenia
Wysięk w osierdziu i metody jego leczenia
Badania kliniczne
• I faza badania klinicznego
• II faza badania klinicznego
• III faza badania klinicznego
• Badania kliniczne "ślepe"
Obserwacyjne (nieinwazyjne) badania kliniczne

8. Kontrolowanie (łagodzenie) objawów
Najczęściej występujące objawy
• Ból
• Duszność
• Kaszel
• Ochrypły głos
• Lęk i depresja
• Utrata masy ciała
• Utrata energii
Zaawansowane stadium choroby nowotworowej
• Miejsce umierania
• Po śmierci

9. System opieki zdrowotnej
Dalsza obserwacja i badania kontrolne
Hospicja
Wsparcie środowiskowe
Pytania i odpowiedzi
Słowniczek