Wraz z rozwojem badań naukowych lekarze dysponują coraz doskonalszymi narzędziami profilaktyki, diagnostyki i leczenia raka szyjki macicy.
Jednak w Polsce umieralność kobiet na ten nowotwór nadal jest dużo większa, niż na przykład w Norwegii czy Finlandii. Rak szyjki macicy rozwija się stosunkowo powoli, a wykrycie go wystarczająco wcześnie pozwala na procesu nowotworzenia.
Badania cytologiczne są bezpłatne i łatwo dostępne, ale ciągle za mało wykorzystywane w profilaktyce.
Książka zainteresuje lekarzy ginekologów, położne oraz lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
Rozdziały:
1. Epidemiologia raka szyjki macicy
Występowanie raka szyjki macicy na świecie
Występowanie raka szyjki macicy w Europie
Występowanie raka szyjki macicy w Polsce
Czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy
· Wirus brodawczaka ludzkiego a rak
· Wiek chorych na raka szyjki macicy
· Rasa a rak szyjki macicy
· Aktywność płciowa
· Ryzyko raka szyjki macicy a warunki socjoekonomiczne
· Palenie tytoniu
· Doustna antykoncepcja hormonalna
· Niski status socjoekonomiczny
· Immunosupresja
· Rola dietylostylbestrolu
· Piśmiennictwo
2. Właściwości onkogenne wirusa brodawczaka ludzkiego
Wprowadzenie
Struktura i ekspresja DNA wirusów brodawczaka
Cykl produktywny wirusa brodawczaka ludzkiego
Ekspresja genów wirusa w trakcie karcynogenezy
Wirusy brodawczaka ludzkiego a nowotwory
· Piśmiennictwo
3. Epidemiologia zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego
· Piśmiennictwo
4. Choroby związane z infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego
Wstęp
Wirus brodawczaka ludzkiego
· Rak szyjki macicy
· Rak pochwy
· Rak sromu
· Rak prącia
· Choroba Bowena
· Bowenoid papulosis
· Rak odbytu
· Kłykciny kończyste
· Kłykciny olbrzymie Buschkego-Loewensteina
· Brodawki skórne
· Raki głowy i szyi
· Nawracająca brodawczakowatość krtani i dróg oddechowych
· Piśmiennictwo
5. Profilaktyka raka szyjki macicy
· Piśmiennictwo
6. Skrining raka szyjki macicy w Polsce i na świecie
Wstęp
Zachorowalność i umieralność
Prewencja raka szyjki macicy
Rozpoczęcie skriningu
Zakończenie skriningu
· Odstępy między badaniami
· Skrining po histerektomii
Test skriningowy
Profilaktyka pierwotna - immunoprofilaktyka
Psychologiczne implikacje skriningu
Skrining w Polsce na tle państw Unii Europejskiej
· Podsumowanie
Raport z realizacji Populacyjnego Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy w Polsce
· Działalność szkoleniowa
· Kontrole
· Podsumowanie
· Wnioski
· Piśmiennictwo
7. Nowe metody wykrywania środnabłonkowej neoplazji szyjki macicy
Diagnostyka molekularna obecności DNA HPV high risk
Markery progresji
Biofizyczne metody wykrywania neoplazji środnabłonkowej
· Piśmiennictwo
8. Rola badania cytologicznego i testu DNA HPV w dobie szczepionki antywirusowej
Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego a wynik badania cytologicznego
Wynik badania cytologicznego, infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego a szczepienia
Podsumowanie
· Piśmiennictwo
9. Kolposkopia w diagnostyce neoplazji środnabłonkowej (CIN) i raka szyjki macicy
Początki i rozwój diagnostyki kolposkopowej
Technika badania kolposkopowego
Podział obrazów kolposkopowych szyjki macicy
Obrazy kolposkopowe charakterystyczne dla zmian CIN o niskim stopniu zaawansowania (CIN 1 i CIN 2)
Obrazy kolposkopowe charakterystyczne dla zmian CIN o wysokim stopniu zaawansowania (CIN 3)
Obrazy kolposkopowe charakterystyczne dla raka wczesnoinwazyjnego (Ca IA) i inwazyjnego
Obrazy kolposkopowe w środnabłonkowej neoplazji nabłonka gruczołowego (CGIN) i raku gruczołowym
· Piśmiennictwo
10. Obrazy kolposkopowe w zakażeniu wirusem brodawczaka ludzkiego
Cel i wskazania do badania kolposkopowego
Metodyka badań kolposkopowych
Zasady pobierania materiału do badania histologicznego
Obrazy kolposkopowe w zakażeniu wirusem brodawczaka ludzkiego
· Piśmiennictwo
11. Ultrasonografia raka szyjki macicy
Ultrasonografia
Ultrasonografia dopplerowska
Ultrasonografia 3D/4D
· Piśmiennictwo
12. Współpraca patomorfologa i ginekologa w diagnostyce szyjki macicy
Klasyfikacja histopatologiczna nowotworów szyjki macicy opracowana przez Światową Organizację Zdrowia [2]
· Piśmiennictwo
13. Szczepionka Silgard skierowana przeciwko zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego jako pierwotna prewencja raka szyjki macicy
Wirusy brodawczaka ludzkiego biorące udział w powstawaniu raka szyjki macicy
Szczepionka przeciwwirusowa
· Prace nad przygotowaniem szczepionki przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego
· Historia badań nad monowalentną i czterowalentną szczepionką przeciwko wirusom brodawczaka ludzkiego typu 6, 11, 16 i 18
Silgard
Przeznaczenie szczepionki
· Podsumowanie
· Wątpliwości i pytania
· Piśmiennictwo
14. Szczepionka dwuwalentna Cervarix GSK
Skład szczepionki dwuwalentnej
Adiuwant AS04
Skuteczność kliniczna szczepionki dwuwalentnej
Badania kliniczne
Odporność krzyżowa szczepionki Cervarix
Immunogenność
Wskazania
Działania niepożądane
· Podsumowanie
· Piśmiennictwo
15. Postępowanie w przypadku nieprawidłowego wyniku przesiewowego
badania cytologicznego
Rekomendacje Centralnego Ośrodka Koordynującego Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, Polskiego Towarzystwa Patologów i Polskiego Towarzystwa Kolposkopii i Patofizjologii Szyjki Macicy
Wprowadzenie
Prawidłowy i nieprawidłowy wynik cytologiczny
Cele dalszej diagnostyki
Metody diagnostyczne stosowane na etapie weryfikacji nieprawidłowych wyników cytologicznych
Rekomendowane postępowanie u kobiet z nieprawidłowym wynikiem badania cytologicznego
Weryfikacja nieprawidłowego wyniku badania cytologicznego u kobiet ciężarnych
16. Infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego u dziewcząt
Wprowadzenie
Epidemiologia zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego u dziewcząt
Obraz kliniczny zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego u dziewcząt
Diagnostyka zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego u dziewcząt
Leczenie zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego u dziewcząt
Szczepienia profilaktyczne przeciwko zakażeniu wirusem brodawczaka ludzkiego
Skrining cytologiczny w ginekologii dziecięcej i dziewczęcej
Podsumowanie
· Piśmiennictwo
17. Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego u kobiet ciężarnych
Podsumowanie
· Piśmiennictwo
18. Stany przedrakowe i rak szyjki macicy a ciąża
Epidemiologia stanów przedrakowych i raka szyjki macicy u kobiet w ciąży
Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego w ciąży
Objawy stanów przedrakowych i raka szyjki macicy u kobiet w ciąży
Badania diagnostyczne
· Badanie cytologiczne u kobiet w ciąży
· Kolposkopia i biopsja u kobiet w ciąży
· Konizacja diagnostyczna
Postępowanie u kobiet w ciąży z infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego
Postępowanie w stanach przedrakowych u kobiet w ciąży
Postępowanie w przypadku raka inwazyjnego szyjki macicy u kobiet w ciąży
Rak szyjki macicy w stopniu FIGO IA1
Rak szyjki macicy w stopniu FIGO IA2, IB i IIA
Rak szyjki macicy w stopniu FIGO > IIA
Rokowanie
· Podsumowanie
· Piśmiennictwo
19. Rak gruczołowy szyjki macicy
Epidemiologia i etiopatogeneza raka gruczołowego szyjki macicy
Badania przesiewowe i diagnostyka wczesnych postaci raka gruczołowego szyjki macicy
Profilaktyka pierwotna raka gruczołowego szyjki macicy
Leczenie raka gruczołowego szyjki macicy
· Piśmiennictwo
20. Rak szyjki macicy u kobiet zakażonych HIV
Wprowadzenie
Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego i neoplazja narządów płciowych oraz okolicy odbytu u kobiet zakażonych HIV
· Zakażenie szyjki macicy wirusem brodawczaka ludzkiego
· Środnabłonkowa neoplazja szyjki macicy u kobiet zakażonych HIV
· Rak narządów płciowych i okolicy odbytu u kobiet zakażonych HIV
Postępowanie w przypadkach neoplazji narządów płciowych oraz okolic odbytu u kobiet zakażonych HIV
· Badania cytologiczne
· Postępowanie w przypadkach CIN i raka u kobiet zakażonych HIV
Perspektywa stosowania profilaktycznych szczepionek przeciwko zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego u kobiet zakażonych HIV
· Piśmiennictwo
21. Rak szyjki macicy niezwiązany z wirusem brodawczaka ludzkiego
· Piśmiennictwo
22. Rak szyjki macicy u kobiet w okresie około menopauzalnym
Algorytm profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego w okresie okołomenopauzalnym
· Piśmiennictwo
23. Szerzenie się raka szyjki macicy w drogach chłonnych
Częstość występowania przerzutów do węzłów chłonnych
Identyfikacja węzła wartowniczego w przypadkach raka szyjki macicy
Rokowanie
Identyfikacja przerzutów nowotworowych raka szyjki macicy do węzłów chłonnych a zakres leczenia chirurgicznego
Sporządzanie mapy węzłów chłonnych usuwanych podczas operacji radykalnej sposobem Meigsa i wyznaczanie drogi powstawania przerzutów raka szyjki macicy
· Podsumowanie
· Piśmiennictwo
24. Leczenie chirurgiczne stanów przedrakowych i raka szyjki macicy
Pierwotne leczenie chirurgiczne
· Rak przedinwazyjny szyjki macicy - typ płaskonabłonkowy (FIGO 0)
· Rak przedinwazyjny szyjki macicy - typ gruczołowy (FIGO 0)
· Rak mikroinwazyjny płaskonabłonkowy (FIGO IA1 i IA2)
· Rak mikroinwazyjny gruczołowy (FIGO IA1 i IA2)
· Rak szyjki macicy w stopniach IB - IIA
Leczenie chirurgiczne współistniejących patologii narządu rodnego przed planowaną radiochemioterapią
Leczenie chirurgiczne nawrotów raka szyjki macicy
Leczenie chirurgiczne o założeniu paliatywnym
· Podsumowanie
· Piśmiennictwo
25. Radiochemioterapia raka szyjki macicy
Wstęp
Teoretyczne podstawy radiochemioterapii nowotworów
Radiochemioterapia raka szyjki macicy
· Podsumowanie
· Piśmiennictwo
|
