Książka jest drugą publikacją przygotowaną w ramach projektu badawczego pt. Sektor publiczny w układzie lokalnym.  O ile poprzednia (Samorząd lokalny – dobro publiczne, Kleer 2008) kładła większy nacisk na zagadnienia teoretyczne, to zadaniem obecnej było zweryfikowanie dotychczasowych uogólnień na gruncie polskiej rzeczywistości. Okazało się, że kilka wątków teoretycznych wymagało pewnego doprecyzowania, stąd podtytuł tomu: Od teorii do badań empirycznych.
Prezentacja samorządu lokalnego w jego wszystkich przejawach, a zwłaszcza we wpływie na wielopłaszczyznową działalność społeczną, przekraczała założone ramy analizy. Stąd też dokonano wyboru problematyki, kierując się następującą dyrektywą badawczą: należy przeanalizować te wszystkie obszary, które najlepiej mogą odpowiedzieć na pytanie czy samorząd lokalny jest dobrem publicznym, a jednocześnie mają na tyle ogólny charakter, że w jakimś stopniu odnoszą się do wszystkich jednostek samorządu lokalnego w Polsce. Czy wybór był najwłaściwszy, oceni Czytelnik.

Książka składa się z 9 rozdziałów poświęconych kolejno:

Wprowadzeniu do badań empirycznych w zakresie samorządu lokalnego w kontekście dóbr publicznych
Charakterystyce polskiego przypadku samorządu lokalnego jako dobra publicznego
Dziedzinom, od których zależy sukces samorządu lokalnego
Pozycji ekonomicznej samorządu terytorialnego w Polsce
Ocenie samorządu lokalnego jako dobra publicznego w kontekście kształtowania się tendencji w zakresie zróżnicowania dochodów
Ocenie współpracy samorządów
Rozwojowi gmin miejskich w zakresie autonomii finansowej
Poszukiwaniu uzasadnienia dla potrzeby wspierania przez samorząd lokalny konkurencji w dziedzinie edukacji
Świadczeniu   usług   administracyjnych   przez   urzędy   dzielnic miejskich