• Rozpoznawaj podstawowe sposoby funkcjonowania społeczności
• Korzystaj z socjologicznych metod badawczych
• Identyfikuj społeczny charakter przestępczości i dewiacji

Zrozum interakcje pojedynczych ludzi i grup społecznych

Socjologia jest nauką o interakcjach społecznych. Bez względu na to, czy właśnie rozpoczynasz zajęcia z socjologii, czy też chcesz wykorzystywać wiedzę socjologiczną w życiu osobistym bądź zawodowym, Socjologia dla bystrzaków pomoże Ci zrozumieć, jak analizować naukowo organizacje społeczne i strukturę kulturową.

W książce:

• historia badań socjologicznych,
• ruchy społeczne i socjologia polityczna,
• znaczenia i cele funkcjonowania think tanków oraz instytutów badawczych,
• wskazówki, jak myśleć o świecie w sposób obiektywny,
• koncepcje myślicieli: Karola Marksa, Émile’a Durkheima i Maksa Webera,
• role, jakie odgrywają w społeczeństwie rasa, płeć biologiczna i religia.

Rozdziały:

O autorze (13)

Podziękowania od autora (15)

Wstęp (17)

• O książce (18)
• Konwencje zastosowane w książce (18)
• Uwaga: socjologia jest kontrowersyjna! (19)
• Jak podzielona jest ta książka (20)
  • Część I. Absolutne podstawy (20)
  • Część II. Patrzeć na społeczeństwo jak socjolog (20)
  • Część III. Zgoda buduje, niezgoda rujnuje. Równość i nierówność w naszym zdywersyfikowanym świecie (21)
  • Część IV. Wszyscy razem. Różne formy organizacji społeczeństwa (21)
  • Część V. Socjologia a Twoje życie (21)
  • Część VI. Dekalogi (21)
• Konwencje zastosowane w książce (22)
• Co dalej (22)

CZĘŚĆ I: ABSOLUTNE PODSTAWY (23)

Rozdział 1: Krótkie wprowadzenie do socjologii (25)

• Jak rozumieć socjologię (26)
  • Definicja socjologii (26)
  • Historia socjologii (26)
  • Uprawianie socjologii (27)
• Patrzeć na świat oczami socjologa (28)
  • Rozumienie kultury (28)
  • Mikrosocjologia (28)
  • Socjologia sieci społecznych (29)
• Różnice między ludźmi i między grupami (29)
  • Stratyfikacja społeczna (29)
  • Rasa i płeć (30)
  • Religia (30)
  • Przestępczość i dewiacja (31)
• Organizacja społeczna (31)
  • Kultura organizacyjna (31)
  • Ruchy społeczne i socjologia polityczna (32)
  • Socjologia miasta (32)
• Socjologia a Twoje życie (32)
  • Przebieg życia (32)
  • Przemiana społeczna (33)
• Socjologia dla bystrzaków (33)

Rozdział 2: Czym jest socjologia i na co mi ona? (35)

• Istota socjologii (36)
  • Jeszcze o definicji (36)
  • Badania naukowe nad społeczeństwem (37)
  • Pytania socjologiczne (38)
• Gdzie uprawia się socjologię (40)
  • Szkoły wyższe (40)
  • Think tanki i instytuty badawcze (41)
  • Organizacje non profit (41)
  • Instytucje państwowe (42)
  • Dziennikarstwo (43)
  • Biznes i doradztwo (43)
  • Życie codzienne (44)
• Socjologia a Twoje życie i Twój świat (44)
  • Obiektywne myślenie o świecie społecznym (45)
  • Elementy wspólne (46)
  • Kolejność rzeczy ważnych (46)
  • Rzetelne wsparcie dla polityki społecznej (47)
  • Wyjątkowe spojrzenie na codzienne problemy (48)

Rozdział 3: O tych, którzy robili swoje. Historia socjologii (51)

• A więc... kogo obchodzi historia? (51)
• Pojmowanie społeczeństwa przed powstaniem socjologii (52)
  • Ludzie są tacy sami wszędzie... oprócz tych miejsc, gdzie są inni (53)
  • Prekursorzy socjologii i ich koncepcje funkcjonowania społeczeństwa (54)
  • Rewolucja polityczna i przemysłowa - nadeszła bez pytania (54)
• Powstanie socjologii (56)
  • Wspólne zainteresowania pionierów socjologii (57)
  • Socjologia - najambitniejsza z nauk (57)
• Potężny tercet (59)
  • Karol Marks (59)
  • Émile Durkheim (61)
  • Max Weber (64)
• Socjologia w XX wieku (65)
  • Socjologia wychodzi na ulice - szkoła chicagowska (65)
  • Społeczeństwo masowe - czy jesteśmy owcami? (66)
  • Elita władzy - zemsta Marksa (67)
• Socjologia współczesna (68)

Rozdział 4: Metody badawcze. Nie da się włożyć społeczeństwa do probówki (71)

• Etapy socjologicznego badania naukowego (72)
  • Zadaj pytanie (72)
  • Przejrzyj literaturę (73)
  • Dokonaj operacjonalizacji i zbierz dane (74)
  • Przeanalizuj dane (76)
  • Zinterpretuj wyniki (76)
• Wybór metody naukowej (77)
  • Badania jakościowe a badania ilościowe (77)
  • Badania przekrojowe a badania podłużne (79)
  • Metody łączone (80)
• Analiza narzędzi analitycznych (81)
  • Narzędzia statystyczne (81)
  • Dane jakościowe (83)
• Uwaga na pułapki (84)
  • Niedopasowanie danych do teorii (84)
  • Pułapka śmiałości (84)
  • Brakujące elementy (85)
  • Wady statystyczne (87)
  • Zwykłe potknięcia (88)

CZĘŚĆ II: PATRZEĆ NA SPOŁECZEŃSTWO JAK SOCJOLOG (89)

Rozdział 5: Socjalizacja. Czym jest kultura i skąd się ją bierze (91)

• Czym kultura jest, a czym nie jest (92)
  • Przybliżenie do definicji kultury (92)
  • Struktura i jej części składowe (93)
  • Kontinuum od kultury do struktury (94)
• Sposoby badania kultury (97)
  • Inne punkty widzenia (97)
  • Produkcja kultury (98)
  • Recepcja kultury (99)
• Płynąc z głównym nurtem (100)
  • Subkultura (101)
  • Mikrokultury (102)
• Socjalizacja, czyli wejście w kulturę (102)
  • Psychologia społeczna - dziedziczność czy środowisko? (103)
  • Jesteś tym, za kogo uważają Cię inni (104)
• Paradoks kulturowy: przyciąganie - odpychanie (106)
  • Kultura, która łączy (106)
  • Kultura, która dzieli (107)

Rozdział 6: Mikrosocjologia. Jeśli życie jest grą, to jakie są jej reguły? (109)

• W Tobie i bez Ciebie. Paradoks funkcjonowania społeczeństwa (110)
  • Fakty społeczne - suma naszych części (110)
• Użyj narzędzia (ze swojej skrzynki), a nie bądź narzędziem (112)
• Racjonalne (i nieracjonalne) wybory (114)
  • O dokonywaniu (a przynajmniej o próbach dokonywania) wyborów racjonalnych (114)
  • A niech to... O kiepskich wyborach (117)
• Interakcjonizm symboliczny - życie jako scena (121)
  • Reguły gry (122)
  • Zmiana ról, przesuwanie ram (123)

Rozdział 7: Schwytani w sieć. Potęga sieci społecznych (125)

• Globalna wioska - społeczeństwo jako sieć (125)
  • Wszystko się kręci wokół Ciebie - egocentryczne sieci społeczne (126)
  • Sieć relacji (128)
• Siła słabych więzi (130)
  • Dlaczego znajomi są cenniejsi niż najlepsi przyjaciele (130)
  • Znajdź dziurę w strukturze i wskocz w nią! (132)
• Spostrzeżenia płynące z analizy sieci społecznych (134)
  • Różnica między "Twoim społeczeństwem" a Twoim społeczeństwem (135)
  • Otwarcie kanałów komunikacji (137)
  • Sieci społeczne online - kiedy uwidacznia się to, co niewidoczne (139)

CZĘŚĆ III: ZGODA BUDUJE, NIEZGODA RUJNUJE. RÓWNOŚĆ I NIERÓWNOŚĆ W NASZYM ZDYWERSYFIKOWANYM ŚWIECIE (143)

Rozdział 8: Stratyfikacja społeczna. Wszyscy jesteśmy równi, ale niektórzy z nas są równiejsi od innych (145)

• Przekrój przez warstwy społeczne (146)
  • Rozumienie nierówności społecznej (146)
  • Niekończąca się dyskusja: czy nierówność społeczna jest niezbędna? (148)
• Liczne oblicza nierówności społecznej (150)
  • Dochody i majątek (150)
  • Zawód (152)
  • Wrodzone umiejętności (152)
  • Motywacja (154)
  • Kontakty (154)
  • Kwalifikacje (155)
  • Edukacja (156)
  • Wiedza specjalistyczna (156)
  • Dyskryminacja z powodu rasy, płci biologicznej, kasty (157)
  • Dyskryminacja z powodu wieku (158)
  • Porównanie zjawiska nierówności na skali międzynarodowej (159)

Rozdział 9: Płeć biologiczna i etniczność. Znam trasę wyścigu, ale gdzie jest meta? (161)

• Uprzedzenia i dyskryminacja - dwie strony medalu (162)
• Rasa a etniczność (163)
  • Możesz sobie wybrać etniczność, ale nie rasę (164)
• Świadoma i nieświadoma dyskryminacja rasowa (166)
  • Mit "modelowej mniejszości" (168)
  • Imigracja i asymilacja (albo jej brak) (170)
• Płeć biologiczna i płeć kulturowa (172)
  • Kobiety, feminizm, niezgoda (172)
  • Prawa GBLTQ i dekonstrukcja płci kulturowej (174)
• Rasa, etniczność, płeć biologiczna i płeć kulturowa wciąż mają znaczenie (176)

Rozdział 10: Religia pod lupą. Wiara we współczesnym świecie (177)

• Religia z perspektywy historii (178)
  • Karol Marks i "opium ludu" (178)
  • Émile Durkheim i jego metafora społeczeństwa (179)
  • Max Weber: religia jako zwrotniczy (181)
• Religia w teorii... i w praktyce (182)
  • Koncepcje, ideologie i wartości religijne (182)
  • Organizacje religijne (184)
• Wiara i wolność we współczesnym świecie (186)
  • Bóg jako towar (186)
  • Przekonania, czyny i wszystko, co pomiędzy (188)

Rozdział 11: Przestępczość i dewiacja społeczna. O zmaganiach z prawem (193)

• Każde przestępstwo to dewiacja, ale nie każda dewiacja to przestępstwo (194)
• Przestępcy w społeczeństwie (195)
  • Niektórzy przestępcy są po prostu złymi ludźmi (ale...) (195)
  • Przestępczość jest normalna (197)
• Społeczna konstrukcja przestępczości (199)
  • Przed sądami (199)
  • Na ulicach (201)
• Droga do dewiacji (203)
• Zwalczanie przestępczości (204)
  • Co działa, co nie działa (204)
  • Amerykańska rzeczywistość - wysoki odsetek osadzonych (207)

CZĘŚĆ IV: WSZYSCY RAZEM. RÓŻNE FORMY ORGANIZACJI SPOŁECZEŃSTWA (211)

Rozdział 12: Kultura korporacyjna. Studium organizacji (i dezorganizacji) (213)

• Korporacyjna zagadka: zarabianie nie jest tak łatwe - albo tak proste - jak się wydaje (214)
• Weberowska wizja organizacji społecznej (215)
• Systemy racjonalne jako najczystsza forma biurokracji (217)
  • Pomiar efektywności (w przeliczeniu na łopaty) (218)
  • Granice ludzkiego rozumu (219)
• Systemy naturalne: jesteśmy tylko ludźmi (221)
  • Aby ludzie czuli się wyjątkowi. Eksperymenty Hawthorne i ruch stosunków międzyludzkich (221)
  • Kultura korporacyjna: spadek zaufania i darmowa kawa (223)
• Systemy otwarte - światowa sieć (224)
  • Wyznaczanie granic organizacji (225)
  • Organizacje jako sieci społeczne, sieci społeczne wewnątrz organizacji (227)
  • Izomorfizm instytucjonalny. Gdyby tamta firma zeskoczyła z klifu, czy Twoja też by to zrobiła? (227)
  • Dynamika misji organizacji. W poszukiwaniu celu (229)

Rozdział 13: Reguły gry. Ruchy społeczne i socjologia polityczna (231)

• Rząd: rządzi i jest rządzony (231)
  • Struktura społeczna a państwo (232)
  • Przejęcie władzy - przyczyny rewolucji politycznej (233)
• Podział władzy (lub jego brak) w społeczeństwie (236)
  • Modele konfliktów: każdy sobie (236)
  • Modele pluralistyczne: jak fair, to fair (238)
• Ruchy społeczne - działania na rzecz przemian (241)
  • Poderwanie do lotu (241)
  • Droga do zaangażowania (245)
  • Na czym polega sukces ruchu społecznego (246)

Rozdział 14: Socjologia miasta i demografia. W domach z betonu nie ma wolnej miłości (249)

• Socjologia w mieście (250)
  • Samotność tłumu (250)
  • Społeczność ulicy (252)
• Przemiany dzielnic miejskich (253)
  • Jest 22:00. Czy wiesz, kim są Twoi sąsiedzi? (254)
  • Dzielnice miast w punkcie przełomowym (255)
  • Powstanie i upadek przedmieść (257)
• Życie w mieście - zagrożenia i nadzieje (259)
  • Klasa wyższa, klasa niższa i podklasa (259)
  • Uszlachetnienie i nowa klasa kreatywna (261)
  • Porządek i bałagan na ulicach (262)

CZĘŚĆ V: SOCJOLOGIA A TWOJE ŻYCIE (265)

Rozdział 15: Urodzić się, zabrać do pracy, urodzić dziecko i zabrać się stąd. Rodzina i przebieg życia (267)

• Społeczna konstrukcja wieku (268)
  • "Wymyślenie" dzieciństwa (268)
  • Mieć znów 18 lat. Nowy model starszego obywatela (270)
• Nadążyć za życiem (271)
  • Demografia i momenty przejścia w przebiegu życia (272)
  • Różne kształty kręgów życia (273)
• W trosce o zdrowie. Opieka zdrowotna i społeczeństwo (275)
  • Znaczenie określenia "zdrowy" (275)
  • Organizacja i dystrybucja opieki zdrowotnej (278)
• Rodzina - kiedyś i dziś (279)
  • O rodzinie, której nigdy nie było (280)
  • Współczesna rodzina (282)

Rozdział 16: Było minęło. Rozumienie przemian społecznych (287)

• Przyczyny ewolucji społeczeństw (288)
  • Marks: jak nie ta rewolucja, to inna (288)
  • Durkheim: zwiększająca się dywersyfikacja (290)
  • Weber: w żelaznej klatce (291)
• Co będzie dalej? (293)
  • Globalizacja (293)
  • Wzrost (i spadek) dywersyfikacji (296)
  • Postęp technologiczny (297)
  • Narodziny klasy średniej (298)
  • Lekcja z przeszłości. Pracuj na rzecz zmiany, ale nie panikuj (300)
• Socjologia w przyszłości (302)
  • Czy socjologia przetrwa? (302)
  • Paradoks: im więcej danych, tym mniej informacji (303)

CZĘŚĆ VI: DEKALOGI (305)

Rozdział 17: Dziesięć nadobowiązkowych książek socjologicznych (307)

• Randall Collins, Sociological Insight (307)
• William Foote Whyte, Street Corner Society (308)
• William H. Whyte, The Organization Man (309)
• Erving Goffman, Człowiek w teatrze życia codziennego (309)
• Elijah Anderson, Streetwise (309)
• Arlie Hochschild, The Second Shift (310)
• Viviana Zelizer, Pricing the Priceless Child (310)
• Michael Schwalbe, Unlocking the Iron Cage (311)
• Richard Peterson, Creating Country Music (311)
• Katherine Newman, No Shame in My Game (312)

Rozdział 18: Dziesięć pomysłów wykorzystania wiedzy socjologicznej w życiu codziennym (313)

• Podchodź krytycznie do określenia "potwierdzone badaniami" (314)
• Uważaj na stwierdzenia o społeczeństwie, których nie da się udowodnić (314)
• Zrozum przeszkody na drodze do efektywnej komunikacji (315)
• Zobacz różnicę między tożsamością, którą sobie wybierasz, a tożsamościami, które wybierają dla Ciebie inni (315)
• Opanuj sztukę rozumienia sztuki - im bardziej zagmatwana, tym lepiej (316)
• Naucz się mądrze budować relacje (317)
• Dowiedz się, jak zmieniać społeczeństwo - bądź optymistą, ale miej realne oczekiwania (318)
• Dowiedz się, jak zainicjować ruch społeczny (318)
• Prowadź skutecznie swoją firmę (319)
• Zrozum to, że wszyscy jesteśmy różni, a jednak tacy sami (319)

Rozdział 19: Dziesięć mitów o społeczeństwie obalonych przez socjologię (321)

• Dzięki ciężkiej pracy i determinacji każdy może dostać to, na co zasługuje (322)
• Nasze działania odzwierciedlają nasze wartości (322)
• Media robią nam pranie mózgu (323)
• Do zrozumienia społeczeństwa wystarczy zdrowy rozsądek (324)
• Obecnie kolor skóry nie ma już znaczenia (325)
• Z czasem rodziny imigranckie zasymilują się i przyjmą nową kulturę jak własną (325)
• Biurokracja odczłowiecza (326)
• Ludzie, którzy dokonują złych wyborów, po prostu otrzymują błędne komunikaty (326)
• Społeczeństwo nie pozwala nam być "naprawdę sobą" (327)
• Istnieje społeczeństwo idealne (327)