Tytuł: | Stolica apostolska i Niemcy Hitlera | | Autor: | Gerhard Besier | | ISBN: | 978-83-01-16255-9 | | Ilość stron: | 288 | | Data wydania: | 2010 | | Format: | 16.5x23.5cm | | Wydawnictwo: | PWN | |
| Cena: | 54.00zł | |
Lata 20. i 30. XX wieku przyniosły zmianę systemów politycznych większości państw europejskich. Następowało stopniowe przejście od systemów demokratycznych w kierunku rządów autorytarnych i dyktatorskich. W tej dramatycznej rzeczywistości musiała odnaleźć się Stolica Apostolska, która dzięki zawartym z faszystowskim rządem w 1929 roku układom laterańskim odzyskiwała autonomię i terytorium. Kuria rzymska znalazła się w trudnym położeniu: z jednej strony zwalczała ateistyczny komunizm i zgodnie z ideą „królewskiego panowania Chrystusa” niechętnie patrzyła na demokrację, związaną z laicyzacją społeczeństw, z drugiej strony wzburzała ją nazistowska ideologia „rasy i krwi”. Papież Pius XI widział jako „złoty środek” państwo o systemie korporacyjno-stanowym.
Niemiecki teolog i historyk, badacz historii Europy i kościoła, Gerhard Besier, wykorzystując odtajnione w 2003 roku przez Watykan dokumenty archiwalne, prezentuje znakomite studium historii dyplomacji państwa kościelnego w okresie międzywojennym. Stawiając na pierwszym planie dyplomatyczne rozgrywki Eugenia Pacellego – nuncjusza w Monachium i w Berlinie, a następnie sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej i przyszłego papieża Piusa XII, ukazuje barwne kulisy pertraktacji konkordatowych z Bawarią, Prusami, Badenią i Rzeszą Niemiecką. W szerszym kontekście pokazuje także negocjacje z Polską, Austrią i Hiszpanią a także porozumienie z Włochami. Omawia nieznane dotychczas tajne rokowania Watykanu z Rosją sowiecką. Dużo miejsca poświęca przedstawieniu polityki zagranicznej kurii, a także doktrynom kościelnym i zmieniającemu się stosunkowi Stolicy Apostolskiej do państw totalitarnych.
Rozdziały:
I. Polityka Watykanu wobec Niemiec i Europy w latach 1904–192013 Eugenio Pacelli – dyplomata, specjalista od prawa wyznaniowego i kanonicznego Pacelli zostaje nuncjuszem apostolskim w Monachium (1917) i reprezentuje inicjatywę pokojową Benedykta XV Postawa monachijskiego nuncjusza wobec rewolucji i wysiłki Stolicy Apostolskiej na rzecz sprawiedliwego pokoju Utworzenie ambasady Rzeszy Niemieckiej przy Stolicy Apostolskiej i nuncjatury w Berlinie (1920) Pucz Hitlera i przenosiny Pacellego do Berlina 52
II. Polityka zagraniczna Watykanu w latach 1920–1929 58 Katolicki nacjonalizm w Polsce i rola Achille Rattiego 58 Pertraktacje Watykanu z Rosją Sowiecką 64 Stolica Apostolska między Niemcami a Polską 76 Pacelli, partia Centrum i polityka konkordatowa wobec Prus i Rzeszy 79 Kościelna „polityka wewnętrzna” Watykanu w Niemczech 89 Układy laterańskie i odbudowanie Państwa Kościelnego 94 Raport Pacellego o sytuacji w niemieckim Kościele katolickim sporządzony na zakończenie jego nuncjatury
III. Polityka zagraniczna Watykanu w okresie urzędowania kardynała-sekretarza stanu Pacellego (1930–1939) Pierwsze konflikty z włoskim faszyzmem. Ewolucja partii katolickich w Niemczech i Austrii Pierwsze konflikty z narodowym socjalizmem 113 „Bóg tego chce!” Ideał katolickiego państwa korporacyjno-stanowego i próba jego urzeczywistnienia w kilku katolickich państwach Europy Wizyty Göringa i Brüninga w Watykanie 123 Królewskie panowanie Chrystusa w ujęciu Piusa XI 129 „C’est mon concordat!” – proces powstawania konkordatu Rzeszy (1933)136 Prześladowania Żydów i katolików 160 Zamknięcie nuncjatury w Monachium 175 Walka o rozporządzenia wykonawcze do artykułu 31. konkordatu Rzeszy o stowarzyszeniach Katolicyzacja narodowego socjalizmu? Aloisa Hudala próba przerzucenia mostów Projekty Świętego Oficjum przeciw systemom totalitarnym (1935/1936) 190 Hiszpańska wojna domowa 196 Trzy encykliki papieskie z marca 1937 r 204 „Przyłączenie” Austrii 211 Projekt encykliki na temat rasizmu 223 Hitler w Rzymie, instrukcja przeciwko rasizmowi i „Noc Kryształowa” (1938) Śmierć Piusa XI, wybór Pacellego na papieża i nadchodząca wojna 232 „Totalność boskiego roszczenia do posłuszeństwa”, autorytarny, katolicki ideał państwowy i państwa totalitarne 240
|