Lata 20. i 30. XX wieku przyniosły zmianę systemów politycznych większości państw europejskich. Następowało stopniowe przejście od systemów demokratycznych w kierunku rządów autorytarnych i dyktatorskich. W tej dramatycznej rzeczywistości musiała odnaleźć się Stolica Apostolska, która dzięki zawartym z faszystowskim rządem w 1929 roku układom laterańskim odzyskiwała autonomię i terytorium. Kuria rzymska znalazła się w trudnym położeniu: z jednej strony zwalczała ateistyczny komunizm i zgodnie z ideą „królewskiego panowania Chrystusa” niechętnie patrzyła na demokrację, związaną z laicyzacją społeczeństw, z drugiej strony wzburzała ją nazistowska ideologia „rasy i krwi”. Papież Pius XI widział jako „złoty środek” państwo o systemie korporacyjno-stanowym.

Niemiecki teolog i historyk, badacz historii Europy i kościoła, Gerhard Besier, wykorzystując odtajnione w 2003 roku przez Watykan dokumenty archiwalne, prezentuje znakomite studium historii dyplomacji państwa kościelnego w okresie międzywojennym. Stawiając na pierwszym planie dyplomatyczne rozgrywki Eugenia Pacellego – nuncjusza w Monachium i w Berlinie, a następnie sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej i przyszłego papieża Piusa XII, ukazuje barwne kulisy pertraktacji konkordatowych z Bawarią, Prusami, Badenią i Rzeszą Niemiecką. W szerszym kontekście pokazuje także negocjacje z Polską, Austrią i Hiszpanią a także porozumienie z Włochami. Omawia nieznane dotychczas tajne rokowania Watykanu z Rosją sowiecką. Dużo miejsca poświęca przedstawieniu polityki zagranicznej kurii, a także doktrynom kościelnym i zmieniającemu się stosunkowi Stolicy Apostolskiej do państw totalitarnych.

Rozdziały:

I. Polityka Watykanu wobec Niemiec i Europy w latach 1904–192013
Eugenio Pacelli – dyplomata, specjalista od prawa wyznaniowego i kanonicznego
Pacelli zostaje nuncjuszem apostolskim w Monachium (1917) i reprezentuje inicjatywę pokojową Benedykta XV                                    
Postawa monachijskiego nuncjusza wobec rewolucji i wysiłki Stolicy Apostolskiej na rzecz sprawiedliwego pokoju                                  
Utworzenie ambasady Rzeszy Niemieckiej przy Stolicy Apostolskiej i nuncjatury w Berlinie (1920)                                               
Pucz Hitlera i przenosiny Pacellego do Berlina                             52

II. Polityka zagraniczna Watykanu w latach 1920–1929                58
Katolicki nacjonalizm w Polsce i rola Achille Rattiego                     58
Pertraktacje Watykanu z Rosją Sowiecką                                     64
Stolica Apostolska między Niemcami a Polską                             76
Pacelli, partia Centrum i polityka konkordatowa wobec Prus i Rzeszy 79
Kościelna „polityka wewnętrzna” Watykanu w Niemczech             89
Układy laterańskie i odbudowanie Państwa Kościelnego                  94
Raport Pacellego o sytuacji w niemieckim Kościele katolickim sporządzony na zakończenie jego nuncjatury                                            

III. Polityka zagraniczna Watykanu w okresie urzędowania kardynała-sekretarza stanu Pacellego (1930–1939)                         
Pierwsze konflikty z włoskim faszyzmem. Ewolucja partii katolickich w Niemczech i Austrii                                                   
Pierwsze konflikty z narodowym socjalizmem                               113
„Bóg tego chce!” Ideał katolickiego państwa korporacyjno-stanowego i próba jego urzeczywistnienia w kilku katolickich państwach Europy       
Wizyty Göringa i Brüninga w Watykanie                                     123
Królewskie panowanie Chrystusa w ujęciu Piusa XI                       129
„C’est mon concordat!” – proces powstawania konkordatu Rzeszy (1933)136
Prześladowania Żydów i katolików                                         160
Zamknięcie nuncjatury w Monachium                                        175
Walka o rozporządzenia wykonawcze do artykułu 31. konkordatu Rzeszy o stowarzyszeniach                                                      
Katolicyzacja narodowego socjalizmu? Aloisa Hudala próba przerzucenia mostów                                                                        
Projekty Świętego Oficjum przeciw systemom totalitarnym (1935/1936)  190
Hiszpańska wojna domowa                                                    196
Trzy encykliki papieskie z marca 1937 r                                      204
„Przyłączenie” Austrii                                                    211
Projekt encykliki na temat rasizmu                                         223
Hitler w Rzymie, instrukcja przeciwko rasizmowi i „Noc Kryształowa” (1938)                                                                       
Śmierć Piusa XI, wybór Pacellego na papieża i nadchodząca wojna          232
„Totalność boskiego roszczenia do posłuszeństwa”, autorytarny, katolicki
ideał państwowy i państwa totalitarne                                        240