Geopolityczna zmiana w postaci powstania niepodległej Ukrainy miała i ma szczególne znaczenie dla Polski i jej polityki zagranicznej. Symbolicznym tego potwierdzeniem jest fakt, że Polska w dniu 2 grudnia 1991 roku jako pierwsza uznała Ukrainę za państwo. Jej powstanie stało się dla Polski szansą – chociażby w nawiązaniu do myśli politycznej paryskiej „Kultury” – ukształtowania korzystnego z punktu widzenia geopolitycznych preferencji porządku międzynarodowego w Europie Wschodniej, więzi z powstałymi tu państwami i istniejącymi społeczeństwami.

 

Zarazem jednak niepodległa Ukraina stała się wyzwaniem dla polityki zagranicznej Polski w warunkach wspólnej „trudnej” przeszłości historycznej, traktowania przez Federację Rosyjską tzw. obszaru poradzieckiego jako strefy wyłącznych wpływów, ale i towarzyszącej temu – zwłaszcza od połowy lat 90. XX wieku i mimo deklaracji partnerstwa strategicznego z Polską – polityce wielowektorowości. Wskazanej wyrazistości i ciągłości miejsca Ukrainy w strategii polityki zagranicznej Polski nie towarzyszyła porównywalna wyrazistość miejsca Polski w polityce zagranicznej Ukrainy i jej strategicznych preferencjach. Można wręcz mówić o asymetrii wzajemnego znaczenia obu państw.