Rosnące znaczenie dochodów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego, zwłaszcza w sytuacji gdy korzystają one z władztwa podatkowego, jest jednym z ważniejszych przejawów decentralizacji finansów publicznych – procesu, jaki zachodzi w wielu współczesnych państwach.

Zasadniczym celem publikacji jest dostarczenie szerokiemu kręgowi odbiorców (studentom, pracownikom naukowym, działaczom i pracownikom samorządowym) kompendium wiedzy zarówno na temat teoretycznych modeli podatków i opłat samorządowych, jak też ich praktycznego zastosowania w państwach Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem funkcjonowania sytemu podatków i opłat samorządowych, stanowiących dochody gmin w Polsce. Analiza rozwiązań dotyczących konstrukcji podatków dodatkowo uzupełniona jest o regulacje związane z członkostwem Polski w UE. Całość rozważań uwzględnia zarówno aspekt prawny, jak i ekonomiczny.

W pracy świadomie zrezygnowano z analizy dochodów o charakterze podatkowym powiatów i samorządów województw, ponieważ nie posiadają one dochodów z tytułu własnych podatków, a znaczenie fiskalne pobieranych przez nie opłat jest znikome.

Książka może być wykorzystana jako podręcznik do wykładów z takich przedmiotów, jak: finanse publiczne, finanse samorządowe, systemy podatków, opodatkowanie nieruchomości.

Rozdziały:

1. Podatki i opłaty samorządowe w systemie dochodów publicznych                 9
1.1. Dochody samorządowe – modele i klasyfikacje                                             9
1.2. Pojęcie oraz klasyfikacja podatków i opłat samorządowych                            18
1.3. Polski system podatków i opłat lokalnych na tle systemów podatkowych innych państw UE                                                                                         28
1.4. Funkcje podatków i opłat samorządowych                                                      37
2. Podatki samorządowe o stawkach uchwalanych przez gminę                            43
2.1. Podatek od nieruchomości                                                                             44
2.2. Podatek rolny                                                                                                 
2.3. Podatek leśny                                                                                                 
2.4. Podatek od środków transportowych                                                             84
3. Podatki samorządowe o stawkach nie uchwalanych przez gminę                   93
3.1. Karta podatkowa                                                                                           93
3.2. Podatek od spadków i darowizn                                                                      101
3.3. Podatek od czynności cywilnoprawnych                                                          108
4. Opłaty samorządowe o stawkach uchwalanych przez gminę                           117
4.1. Opłata targowa                                                                                               
4.2. Opłata miejscowa i uzdrowiskowa                                                                  118
4.3. Opłata od posiadania psów                                                                           123
4.4. Opłaty planistyczna                                                                                       124
4.5. Opłata adiacencka                                                                                         126
5. Opłaty samorządowe o stawkach nie uchwalanych przez gminę                     131
5.1. Opłata skarbowa                                                                                            131
5.2. Opłata eksploatacyjna                                                                                   134
Załączniki                                                                                                               
Załącznik 1. Wykaz gmin i miast zaliczonych do jednego z czterech okręgów podatkowych                                                                                  
Załącznik 2. Stawki karty podatkowej obowiązujące w 2009 r.                              175
Załącznik 3. Przedmiot, stawki i zwolnienia w opłacie spadkowej                       199