Trucizny od dawna towarzyszyły człowiekowi w życiu codziennym, ale w miarę rozwoju cywilizacji znacznie rozszerzyło się ich działanie na organizm człowieka. Współczesna nauka zajmuje się toksykologią poszczególnych związków chemicznych oraz ich wykorzystaniem w praktyce. te zagadnienia w Toksykologii współczesnej omawiają prof. W. Seńczuk i współautorzy, uwzględniając najnowszy stan wiedzy oraz normy i standardy prawne obowiązujące w Polsce po wejściu do Unii Europejskiej.

W publikacji omówiono m.in.:
• Losy trucizn w organizmie 
• Mechanizmy ich toksycznego działania 
• Toksykologię środowiska, żywności, przemysłową oraz sądowo-lekarską 
• Bojowe środki trujące (zagrożenie atakami terrorystycznymi) 
• Pomoc w ostrych zatruciach 
• Problematykę bezpieczeństwa chemicznego (mającą obecnie zasięg ogólnoświatowy)

Autorzy są wybitnymi specjalistami w zakresie problematyki toksykologicznej, z dużym doświadczeniem w pracy naukowej. Działalność zawodowa wielu z nich związana jest z związana jest ze strukturami Unii Europejskiej, co gwarantuje utrzymanie światowego poziomu merytorycznego podręcznika.

Książka jest przeznaczona przede wszystkim dla studentów akademii medycznych, a lekarzom i farmaceutom oraz osobom zawodowo stykającym się z toksykologią niewątpliwie pomoże rozszerzyć i uregulować wiedzę z tej dziedziny.
Ponieważ podstawowe problemy toksykologii autorzy przedstawili w bardzo przystępny sposób dla Czytelnika nieprofesjonalisty, książkę adresuje się także do szerokiego grona odbiorców, zwłaszcza że wszyscy stykamy się na co dzień z substancjami trującymi, a poznanie ich właściwości toksycznych i sposobów działań zapobiegawczych może okazać się bardzo przydatne w praktyce.

Spis treści:

1. TOKSYKOLOGIA – RYS HISTORYCZNY
1.1. Od empirii do pierwszych eksperymentów            17
1.2. Kształtowanie nowoczesnej problematyki i metodyki        19
1.3. Społeczny kontekst toksykologii               20
1.4. Toksykologia a zbrodnie ludobójstwa            22
1.5. Z dziejów polskiej toksykologii               22

2. TOKSYKOLOGIA – ZAKRES DZIAŁANIA I KIERUNKI ROZWOJU

3. TRUCIZNY, ZATRUCIA I ICH PRZYCZYNY
3.1. Definicja trucizn                   29
3.2 Dawki                    32
3.3. Rodzaje zatruć                  33
3.4. Przyczyny i struktura zatruć                34

4. CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA TOKSYCZNOŚĆ KSENOBIOTYKÓW
4.1. Budowa chemiczna i właściwości fizykochemiczne          38
4.1.1. Budowa chemiczna                39
4.1.2. Właściwości fizykochemiczne             45
4.2. Czynniki biologiczne                  48
4.2.1. Przynależność gatunkowa              48
4.2.2. Płeć                    49
4.2.3. Wiek                  50
4.2.4. Stan zdrowia                50
4.2.5. Uwarunkowania genetyczne            51
4.2.6. Inne czynniki biologiczne mające wpływ na zatrucie       52
4.3. Czynniki środowiskowe                 53

5. ABSORPCJA, DYSTRYBUCJA, BIOTRANSFORMACJA I WYDALANIE TRUCIZN
5.1. Wprowadzenie                  55
5.2. Mechanizmy transportu przez błony komórkowe         57
5.3. Wchłanianie                   63
5.3.1. Wchłanianie przez skórę             64
5.3.2. Wchłanianie przez układ oddechowy           67
5.3.3. Wchłanianie z przewodu pokarmowego         72
5.3.4. Inne drogi wchłaniania               76
5.4. Rozmieszczenie trucizn                76
5.4.1. Przenikanie przez bariery wewnątrzustrojowe         79
5.4.2. Wiązanie przez białka osocza             82
5.4.3. Wiązanie przez białka narządów           85
5.4.4. Kumulacja w tkance tłuszczowej           86
5.4.5. Kumulacja w tkance kostnej            87
5.5. Wydalanie trucizn                   88
5.5.1. Wydalanie z moczem              88
5.5.2. Wydalanie z żółcią                92
5.5.3. Wydalanie z powietrzem             94
5.5.4. Wydalanie innymi drogami              94
5.6. Biotransformacja trucizn                 96
5.6.1. Mikrosomalne reakcje oksydacyjno-redukcyjne       102
5.6.2. Pozamikrosomalne reakcje oksydacyjno-redukcyjne       115
5.6.3. Reakcje hydrolizy                117
5.6.4. Reakcja sprzęgania                119
5.6.5. Czynniki wpływające na biotransformację          136
5.6.6. Indukcja i inhibicja enzymów mikrosomalnych       139
5.7. Podstawy toksykokinetyki               141

6. INTERAKCJE KSENOBIOTYKÓW
6.1. Wprowadzenie                  154
6.2. Rozważania teoretyczne i modele stosowane w ocenie interakcji ksenobiotyków
6.2.1. Jakościowe aspekty interakcji ksenobiotyków         155
6.2.2. Podstawy teoretyczne i modele ilościowe          158
6.3. Modele doświadczalne i kierunki badań działania łącznego ksenobiotyków  167
6.4. Mechanizmy odpowiedzialne za występowanie zjawiska interakcji (wybrane przykłady)
6.4.1. Udział systemu oksydaz funkcji mieszanej w procesie występowania interakcji
6.4.2. Utlenianie ksenobiotyków za pośrednictwem syntetazy prostaglandyny H (PHS)
6.4.3. Interakcje leków               173
6.4.4. Potencjacja hepato- i nefrotoksyczności indukowanej haloalkanami   185
6.4.5. Narażenie wieloskładnikowe w środowisku pracy        186
6.5. Podsumowanie                  189

7. MECHANIZMY DZIAŁANIA TOKSYCZNEGO
7.1. Ksenobiotyk w sprawnie funkcjonującym organizmie        191
7.2. Znaczenie reaktywności substancji chemicznych w przebiegu zatrucia     192
7.3. Znaczenie procesów biotransformacji w przebiegu zatrucia        193
7.3.1. Stres oksydacyjny               193
7.4. Współzależność różnych procesów w powstawaniu efektu toksycznego   194
7.5. Interakcje z endogennymi cząsteczkami docelowymi        196
7.5.1. Interakcje z materiałem genetycznym           197
7.5.2. Haptenizacja białek                199
7.6. Zaburzenia w funkcjonowaniu komórek             200
7.6.1. Wpływ na procesy transkrypcji           200
7.6.2. Wpływ na procesy przekazywania sygnału        201
7.6.3. Modulacja stężenia cząsteczek sygnalizujących       202
7.7. Zaburzenia aktywności komórkowej              202
7.7.1. Zaburzenia aktywności komórek pobudzanych impulsami elektrycznymi
7.7.2. Zaburzenia aktywności pozostałych komórek         204
7.8. Toksyczne uszkodzenie czynności życiowych komórki         205
7.9. Niewydolność procesów naprawczych            206

8. TOKSYKOMETRIA
8.1. Cel badań                     209
8.2. Kierunki badań                  209
8.3. Zależność dawka–efekt i dawka–odpowiedź            210
8.4. Kryteria decydujące o podjęciu badań toksykometrycznych i ich zakresie    216
8.5. Zakres badań                    217
8.6. Drogi narażenia                  218
8.7. Zwierzęta doświadczalne                 219
8.8. Badanie toksyczności doustnej              221
8.8.1. Badanie toksyczności ostrej            221
8.8.2. Zastosowanie metod in vitro do oceny toksyczności ostrej    224
8.8.3. Badanie toksyczności kumulacyjnej i wyznaczanie współczynnika kumulacji
8.8.4. Badanie toksyczności podostrej (test 28-dniowy)        227
8.8.5. Badanie toksyczności podprzewlekłej (test 90-dniowy)     227
8.8.6. Badanie toksyczności przewlekłej (test 2-letni)       230
8.9. Badanie toksyczności inhalacyjnej             231
8.9.1. Badanie toksyczności ostrej drogą inhalacyjną       233
8.9.2. Badanie toksyczności inhalacyjnej wywołanej powtarzanym dawkowaniem
8.10. Badanie toksyczności skórnej              234
8.10.1. Badanie ostrej toksyczności skórnej          235
8.10.2. Badanie toksyczności skórnej wywołanej powtarzanym dawkowaniem
8.10.3. Badanie ostrego, drażniącego/żrącego działania na skórę      236
8.10.4. Badanie ostrego działania drażniącego lub uszkadzającego oko    237
8.11. Badanie działania uczulającego               238
8.12. Ocena genotoksyczności                 239
8.13. Badanie działania rakotwórczego               241
8.14. Badanie działania teratogennego               244
8.15. Badanie toksycznego wpływu na płodność, rozrodczość i potomstwo     245
8.16. Badanie opóźnionego działania neurotoksycznego          247
8.17. Opis i dokumentacja badań               248
8.18. Interpretacja i wykorzystanie wyników             250

9. ZATRUCIA LEKAMI
9.1. Przyczyny zatruć lekami                 255
9.2. Czynniki wpływające na toksyczność leków          256
9.2.1. Wpływ wieku                256
9.2.2. Wpływ biorytmów                256
9.2.3. Czynniki genetyczne              257
9.2.4. Wpływ chorób towarzyszących           257
9.2.5. Wpływ zanieczyszczeń i produktów rozpadu leków       258
9.3. Reakcje alergiczne                 258
9.4. Działanie odległe leków                 259
9.4.1. Działanie rakotwórcze               259
9.4.2. Działanie teratogenne i embriotoksyczne          259
9.5. Leki ważne w zatruciach ostrych               261
9.5.1. Pochodne kwasu barbiturowego           261
9.5.2. Inne leki o działaniu nasennym i uspokajającym        267
9.5.3. Pochodne benzodiazepiny              270
9.5.4. Leki przeciwpadaczkowe             274
9.5.5. Pochodne fenotiazyny (trójpierścieniowe neuroleptyki pochodne fenotiazyny)
9.5.6. Leki przeciwdepresyjne             280
9.5.7. Leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne    284
9.5.8. Leki działające na układ krążenia            290
9.6. Inne leki                    294
9.6.1. Leki przeciwnowotworowe              294
9.6.2. Witaminy                 298
9.6.3. Leki pochodzenia roślinnego            302
9.6.4. Połączenia metali               306
9.6.5. Związki nieorganiczne               307

10. TOKSYCZNOŚĆ SUBSTANCJI UZALEŻNIAJĄCYCH
10.1. Pojęcia podstawowe i definicje              312
10.2. Naturalne pochodne opium i opioidy syntetyczne         312
10.2.1. Morfina i heroina               313
10.2.2. Kodeina                   315
10.2.3. Metadon                   316
10.2.4. Inne opioidy                317
10.3. Środki psychostymulujące               319
10.3.1. Amfetamina i metamfetamina             319
10.3.2. Efedryna                 320
10.4. Substancje halucynogenne               322
10.4.1. Pochodne amfetaminy               322
10.4.2. Pochodne konopi indyjskich            323
10.4.3. Pochodne fenyloalkiloamin              325
10.4.4. LSD                    327
10.5. Kokaina                    328
10.6. Anestetyki dysocjacyjne                 330
10.6.1. Ketamina                 330
10.6.2. Kwas γ-hydroksymasłowy              331
10.6.3. Fencyklidyna                332
10.7. Alkohol etylowy                   333
10.8. Rozpuszczalniki organiczne                336
10.9. Steroidy anaboliczne                  336
10.10. Działanie uzależniające wybranych leków           337
10.11. Wyroby tytoniowe                 338
10.11.1. Informacje ogólne                338
10.11.2. Palenie tytoniu w Polsce i na świecie           339
10.11.3. Fizykochemiczne właściwości dymu tytoniowego        340
10.11.4. Losy składników dymu tytoniowego w organizmie      343
10.11.5. Palenie bierne                347
10.11.6. Efekty zdrowotne narażenia na dym tytoniowy w badaniach eksperymentalnych i testach in vitro
10.11.7. Choroby przyczynowo związane z aktywnym paleniem tytoniu u ludzi
10.11.8. Markery narażenia na dym tytoniowy           351
10.11.9. Regulacje prawne dotyczące zawartości substancji szkodliwych w papierosach
10.11.10.Interakcje dymu tytoniowego z lekami         352
10.12. Wpływ leków na zdolność do prowadzenia pojazdów        354
10.12.1. Charakterystyka wybranych grup leków w aspekcie ich wpływu na sprawność psychomotoryczną kierowcy
10.12.2. Regulacje prawne związane z prowadzeniem pojazdów mechanicznych pod wpływem leków
10.13. Regulacje prawne dotyczące substancji psychotropowych        358

11. TOKSYCZNOŚĆ METALI I PÓŁMETALI (METALOIDÓW)
11.1. Antymon                     362
11.2. Arsen                      364
11.3. Beryl                      370
11.4. Chrom                      374
11.5. Cyna                     382
11.6. Cynk                      386
11.7. Glin                     389
11.8. Kadm                      399
11.9. Mangan                    407
11.10. Miedź                      410
11.11. Nikiel                      412
11.12. Ołów                      417
11.13. Rtęć                     427
11.14. Selen                      435
11.15. Wanad                      440
11.16. Żelazo                      442

12. TOKSYCZNOŚĆ NIEMETALI I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
12.1. Tlen                     447
12.2. Ozon                      450
12.3. Związki tlenu z węglem                 451
12.3.1. Tlenek węgla                451
12.3.2. Ditlenek węgla                 458
12.4. Związki cyjanowe                   459
12.4.1. Cyjanowodór i cyjanki               459
12.4.2. Cyjanamid wapnia                463
12.5. Azot i jego związki                 464
12.5.1. Azot                    464
12.5.2. Tlenki azotu                  465
12.5.3. Azotany(III) i azotany(V) (azotyny i azotany)         468
12.5.4. Amoniak                 471
12.6. Siarka i jej związki nieorganiczne             472
12.6.1. Siarka                  472
12.6.2. Tlenki siarki                472
12.6.3. Kwas siarkowy i jego sole              475
12.6.4. Siarkowodór                476
12.7. Fluorowce                     477
12.7.1. Fluor i jego związki              478
12.7.2. Chlor i jego związki              482
12.7.3. Brom i jego związki              484
12.7.4. Jod i jego związki                486
12.8. Fosfor i jego związki                  488
12.8.1. Fosfor                  488
12.8.2. Fosforowodór                489
12.9. Bor i jego związki                 490
12.10. Substancje pylicotwórcze                 491
12.10.1. Ditlenek krzemu               492
12.10.2. Talk                    494
12.10.3. Azbest                  494
12.10.4. Węgiel                   498

13. TOKSYCZNOŚĆ ROZPUSZCZALNIKÓW
13.1. Alkohole alifatyczne                  501
13.1.1. Alkohol metylowy                501
13.1.2. Alkohol etylowy               503
13.1.3. Alkohole propylowe              505
13.1.4. Alkohole butylowe                506
13.1.5. Alkohole amylowe                507
13.2. Glikole                    509
13.2.1. Glikol etylenowy               509
13.2.2. Glikol propylenowy              511
13.3. Węglowodory aromatyczne i pochodne             511
13.3.1. Benzen                   511
13.3.2. Toluen                  514
13.3.3. Ksylen                   516
13.3.4. Etylobenzen                  517
13.3.5. Nitrobenzen                  519
13.3.6. Anilina                   521
13.4. Chlorowane węglowodory alifatyczne            523
13.4.1. Chloroform                  523
13.4.2. Tetrachlorek węgla                524
13.4.3. Trichloroetylen                 526
13.5. Ropa naftowa i produkty jej destylacji            528
13.6. Aceton                    531
13.7. Cykloheksan                    532
13.8. Dioksan                    533
13.9. Disiarczek węgla                   534
13.10. Eter etylowy                    536

14. TOKSYKOLOGIA PESTYCYDÓW
14.1. Wprowadzenie                  538
14.2. Zagrożenie dla ludzi i zwierząt              541
14.3. Zapobieganie zatruciom pestycydami i leczenie zatruć         543
14.4. Podział pestycydów                 546
14.4.1. Podział pestycydów w zależności od kierunku zastosowania     546
14.4.2. Podział chemiczny pestycydów           546
14.4.3. Klasyfikacja toksykologiczna pestycydów          547
14.5. Toksykologia szczegółowa pestycydów             549
14.5.1. Insektycydy (środki owadobójcze)            549
14.5.2. Piretroidy syntetyczne               580
14.5.3. Herbicydy (środki chwastobójcze)            583
14.5.4. Fungicydy (środki grzybobójcze)            589
14.5.5. Pestycydy nowych grup chemicznych           593

15. TOKSYCZNOŚĆ TWORZYW SZTUCZNYCH
15.1. Problemy toksykologiczne związane z produkcją tworzyw sztucznych     598
15.2. Problemy toksykologiczne związane z zastosowaniem tworzyw sztucznych  599
15.3. Rozkład termiczny tworzyw sztucznych w aspekcie toksykologicznym   601
15.4. Recykling tworzyw polimerowych             604
15.5. Monomery i substancje pomocnicze              605
15.5.1. Chlorek winylu                 607
15.5.2. Styren                  608
15.5.3. Akrylonitryl                  609
15.5.4. Metakrylan metylu                610
15.5.5. Diizocyjanian toluenu               611
15.5.6. Epichlorohydryna               613
15.5.7. Fenol                  614
15.5.8. Ftalan di-2(etyloheksylu)             615
15.5.9. Trikrezylofosforan                617

16. BEZPIECZEŃSTWO WYROBÓW KOSMETYCZNYCH
16.1. Wymagania dla surowców kosmetycznych            623
16.2. Ocena toksykologiczna surowców kosmetycznych          624
16.3. Ocena bezpieczeństwa wyrobu gotowego           631
16.4. Charakterystyka wyrobu gotowego             632

17. PROBLEMY TOKSYKOLOGICZNE ZWIĄZANE Z ŻYWNOŚCIĄ
17.1. Substancje dodatkowe                637
17.2. Zanieczyszczenia                   640
17.2.1. Metale                  644
17.2.2. Mikotoksyny                646
17.2.3. Azotany(V) i azotany(III)              649
17.2.4. Aminy                  650
17.2.5. Chloropropanole               650
17.3. Ocena toksykologiczna substancji dodatkowych i zanieczyszczeń      652
17.4. Ocena ryzyka                    654
17.5. System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (Rapid Alert System for Food and Feed – RASFF)
17.6. Żywność genetycznie zmodyfikowana            657

18. TOKSYKOLOGIA ŚRODOWISKOWA
18.1. Podstawowe pojęcia                  661
18.2. Skażenie środowiska naturalnego             665
18.3. Chemiczne zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego       667
18.3.1. Chemiczne zanieczyszczenia powietrza w pomieszczeniach mieszkalnych
18.4. Chemiczne zanieczyszczenia wód             680
18.5. Chemiczne zanieczyszczenia gleby              690
18.6. Szacowanie ryzyka zdrowotnego w warunkach narażenia środowiskowego na substancje chemiczne

19. TOKSYKOLOGIA PRZEMYSŁOWA
19.1. Wprowadzenie                  704
19.2. Ocena toksyczności substancji przemysłowych           705
19.3. Nadzór nad stanem zdrowia załóg robotniczych           705
19.4. Ocena narażenia na substancje zawarte w powietrzu        705
19.4.1. Najwyższe Dopuszczalne Stężenia (NDS)          706
19.4.2. Merytoryczne podstawy ustalania Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń: substancje o działaniu progowym
19.5. Ocena narażenia na substancje rakotwórcze            710
19.5.1. Identyfikacja kancerogenów chemicznych          710
19.5.2. Ocena potencjału rakotwórczego kancerogenów        713
19.6. Ocena narażenia na mieszaniny substancji           714
19.7. Metodyka analiz powietrza               715
19.7.1. Pobieranie próbek powietrza            715
19.7.2. Analiza laboratoryjna pobranych próbek powietrza      716
19.8. Biomarkery                   717
19.8.1. Biomarkery ekspozycji               718
19.8.2. Biomarkery efektu                720
19.8.3. Biomarkery wrażliwości             721
19.8.4. Praktyczne zastosowania biomarkerów          722
19.9. Choroby zawodowe                 722
19.10. Ocena ryzyka zdrowotnego wywołanego działaniem substancji chemicznych   730

20. TOKSYKOLOGIA SĄDOWA
20.1. Rola toksykologii sądowej w interdyscyplinarnej strukturze badań medycyny sądowej
20.2. Aktualna struktura zatruć – współczesne toksykomanie, podział zatruć notowanych w kazuistyce
20.3. Badania pośmiertne w przypadku śmierci gwałtownej – specyfika oględzin, sekcji zwłok i ekshumacji. Sposób zabezpieczania i przechowywania materiału biologicznego oraz dowodów rzeczowych do badań toksykologiczno-sądowych
20.4. Diagnostyka śmierci z zatrucia – badania pośmiertne, zabezpieczenie materiału do badań chemiczno-toksykologicznych
20.5. Wykładniki patomorfologiczne zatruć i ich znaczenie diagnostyczne w ocenie toksykologiczno-sądowej (ex post)
20.6. Tanatochemia – wykładniki autolizy i gnicia, ich znaczenie w diagnostyce chemicznej zatruć
20.7. Toksykologia stosowana i jej wykorzystanie w interpretacji przypadków zgonów z udziałem ksenobiotyków
20.7.1. Alkohol etylowy jako najczęściej notowany ksenobiotyk w kazuistyce zatruć śmiertelnych w medycynie sądowej
20.8. Ocena toksykologiczna analitycznych metod badawczych stosowanych w rutynowej diagnostyce zatruć
20.8.1. Rola nowoczesnej analizy toksykologicznej w diagnostyce zatruć  761
20.8.2. Wyniki badań diagnostycznych a uwarunkowania interpretacyjne  761
20.8.3. Homogeniczne metody analityczne stosowane w diagnostyce zatruć   764
20.8.4. Metody heterogeniczne potwierdzające skriningowe wyniki badań immunochemicznych

21. TRUCIZNY POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO
21.1. Gady                      780
21.2. Płazy                      783
21.2.1. Żaby                    783
21.2.2. Salamandry                  786
21.3. Owady                      787
21.3.1. Pszczoły miodne               787
21.3.2. Osy, trzmiele, szerszenie             788
21.3.3. Mrówki i komary               788
21.4. Pajęczaki                     789
21.4.1. Pająki                  789
21.4.2. Skorpiony                 790
21.5. Ryby                    790

22. SUBSTANCJE TOKSYCZNE POCHODZENIA ROŚLINNEGO
22.1. Rośliny toksyczne                   794
22.2. Biogeneza roślinnych substancji toksycznych          795
22.3. Podział substancji toksycznych na grupy           797
22.3.1. Oleje                  797
22.3.2. Olejki eteryczne               798
22.3.3. Glikozydy                 803
22.3.4. Alkaloidy                 809
22.3.5. Roślinne substancje toksyczne zaliczane do innych grup chemicznych 823

23. SZKODLIWE DZIAŁANIE PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO
23.1. Źródła i rodzaje promieniowania jonizującego          829
23.1.1. Źródła promieniowania jonizującego          831
23.2. Oddziaływanie promieniowania jonizującego z materią         832
23.2.1. Oddziaływanie promieniowania jonizującego na żywą tkankę   834
23.3. Dawki promieniowania, metody ich określania i jednostki stosowane w ochronie radiologicznej
23.3.1. Metody pomiaru               837
23.4. Następstwa zdrowotne ekspozycji na promieniowanie jonizujące     838
23.4.1. Skutki stochastyczne              838
23.4.2. Skutki deterministyczne             840
23.4.3. Niszczenie komórek i krzywe przeżywalności in vitro     840
23.5. Rodzaje ekspozycji na promieniowanie jonizujące i ich nadzorowanie w świetle zaleceń ICRP

24. BOJOWE ŚRODKI TRUJĄCE
24.1. Charakterystyka najważniejszych bojowych środków trujących o działaniu śmiertelnym
24.1.1. Paralityczno-drgawkowe środki trujące         850
24.1.2. Parzące środki trujące               856
24.2. Charakterystyka najważniejszych środków obezwładniających       860
24.3. Charakterystyka najważniejszych środków nękających         862

25. BEZPIECZEŃSTWO CHEMICZNE
25.1. Wprowadzenie                  865
25.2. Podstawowe zasady bezpieczeństwa chemicznego          867
25.3. Współczesny system wprowadzania substancji chemicznej do obrotu     870
25.4. Polskie i wspólnotowe przepisy prawne w dziedzinie bezpieczeństwa chemicznego
25.5. Międzynarodowa współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa chemicznego    877
25.6. Badania substancji i preparatów chemicznych przed ich wprowadzeniem do obrotu
25.7. Nowa strategia Unii Europejskiej wobec chemikaliów         880

26. PIERWSZA POMOC W OSTRYCH ZATRUCIACH
26.1. Nagłe zatrzymanie czynności serca i resuscytacja krążenia i oddychania    885
26.2. Zasady leczenia ostrych zatruć              887
26.2.1. Leczenie objawowe                888
26.2.2 Intensywna opieka                888
26.2.3. Intensywna terapia                891
26.2.4. Leczenie przyczynowe               901
26.3. Odtrutki                    905
26.3.1. Związki chelatujące                905
26.3.2. Odtrutki, które powodują przemianę trucizny w związki rozpuszczalne 911
26.3.3. Reaktywatory                912
26.3.4. Związki redukujące                915
26.3.5. Odtrutki witaminowe              917
26.3.6. Odtrutki blokujące przemianę metaboliczną trucizn      918
26.3.7. Odtrutki zmieniające szlak metaboliczny          919
26.3.8. Odtrutki działające przez blokowanie receptorów        920
26.3.9. Inne, najczęściej stosowane odtrutki          921
26.3.10. Odtrutki nieswoiste                923
SKRÓTY I AKRONIMY                  926

27. GLOSARIUSZ

28. ZAŁĄCZNIKI