W publikacji poruszone zostały podstawowe kwestie z wielu dziedzin prawa, związane z praktycznym wykonywaniem zawodów polegających na udzielaniu pomocy terapeutycznej. Charakter książki powoduje, że jest ona cennym źródłem wiedzy także dla każdego pacjenta, który korzysta z terapii.

Autorzy scharakteryzowali podstawowe pojęcia i źródła prawa dotyczące wykonywania zawodu psychologa, psychoterapeuty, psychiatry i seksuologa oraz omówili prawne formy wykonywania tychże zawodów. Przedstawiono również procedurę otwierania prywatnego gabinetu przez psychologa bądź psychoterapeutę. Wskazano i omówiono katalog praw pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem prawa do autonomii woli.

Druga część opracowania poświęcona została odpowiedzialności osób wykonujących zawód związany z udzielaniem pomocy terapeutycznej. Opisano podstawy odpowiedzialności cywilnej, pracowniczej, zawodowej oraz karnej. Istotny fragment podręcznika koncentruje się na omówieniu odpowiedzialności karnej oraz zawodowej z uwagi na daleko idące konsekwencje, jakie niesie postąpienie wbrew normie stanowionej przez prawo karne, czy zasady kodeksu etycznego. Dokonano również charakterystyki przestępstw i przewinień, z których potencjalnymi ofiarami mogą spotkać się adresaci publikacji w swej codziennej pracy.

Rozdziały:

I. Wiadomości ogólne

1. Podstawowe pojęcia i źródła prawa dotyczące wykonywania zawodu psychologa, psychoterapeuty, psychiatry oraz seksuologa
1.1. Podstawowe pojęcia
1.1.1. Zdrowie
1.1.2. Pacjent/klient
1.1.3. Świadczenie zdrowotne
1.1.4. Świadczenia psychologiczne
1.1.5. Psychologia
1.1.6. Psychiatria
1.1.7. Seksuologia
1.1.8. Kontakt terapeutyczny
1.1.9. Kontrakt
1.1.10. Superwizor
1.1.11. Sesja psychoterapii indywidualnej
1.1.12. Sesja psychoterapii rodzinnej
1.1.13. Sesja psychoterapii grupowej
1.1.14. Sesja wsparcia psychospołecznego
1.1.15. Sesja psychoedukacyjna
1.1.16. Porada psychologiczno-diagnostyczna
1.1.17. Porada psychologiczna
1.1.18. Porada diagnostyczna
1.1.19. Porada terapeutyczna
1.2. Definicja zawodu
1.3. Akty dotyczące wykonywania zawodów psychologa, psychoterapeuty, psychiatry i seksuologa

2. Wykonywanie zawodów związanych z pracą terapeutyczną
2.1. Psycholog
2.2. Psychoterapeuta
2.3. Psychiatra i seksuolog

3. Formy wykonywania zawodów
3.1. Uwagi ogólne
3.2. Umowa o pracę
3.3. Umowa cywilnoprawna
3.4. Jednoosobowa działalność lecznicza
3.5. Prywatna praktyka psychologiczna
3.6. Zakładanie prywatnego gabinetu przez psychologa lub psychoterapeutę
3.6.1. Wniosek o wpis do CEIDG
3.6.2. NIP
3.6.3. ZUS
3.6.4. Konto bankowe
3.6.5. Wybór sposobu opodatkowania
3.6.6. Księgi rachunkowe
3.6.7. Podatkowa księga przychodów i rozchodów
3.6.8. REGON
3.7. Grupowa praktyka
3.7.1. Spółka cywilna
3.7.2. Spółka jawna
3.7.3. Spółka partnerska

4. Prawa pacjenta
4.1. Prawo do świadczeń zdrowotnych
4.2. Prawo do informacji
4.3. Prawo pacjenta do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
4.4. Prawo pacjenta do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
4.5. Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej
4.6. Prawo pacjenta do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie
4.7. Prawo do ochrony praw pacjenta
4.8. Prawo do wyrażenia zgody, do autonomii
4.8.1. Zgoda pacjenta (właściwa)
4.8.2. Zgoda zastępcza (substytucyjna)
4.8.3. Zgoda przedstawiciela ustawowego
4.8.4. Zgoda sądu opiekuńczego
4.8.5. Zgoda kumulatywna
4.8.6. Ważność zgody
4.8.7. Forma wyrażenia zgody
4.8.8. Szczególne przypadki z ustawy o zdrowiu psychicznym
4.9. Tajemnica
4.10. Dokumentacja leczenia

5. Ustawa z 19.8.1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego
5.1. Uwagi ogólne
5.2. Ubezwłasnowolnienie
5.3. Przymus bezpośredni
5.4. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego
5.5. Wypis ze szpitala psychiatrycznego
5.6. Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego

II. Odpowiedzialność osób wykonujących zawód związany z udzielaniem pomocy terapeutycznej

6. Uwagi ogólne 7. Odpowiedzialność cywilna

7.1. Uwagi ogólne
7.2. Przesłanki odpowiedzialności
7.2.1. Szkoda
7.2.2. Wina
7.2.3. Związek przyczynowy
7.2.4. Kontratypy
7.2.5. Ciężar dowodu
7.3. Rodzaje odpowiedzialności cywilnej
7.3.1. Odpowiedzialność kontraktowa (ex contractu)
7.3.2. Odpowiedzialność deliktowa (ex delicto)
7.3.3. Zbieg odpowiedzialności
7.4. Rodzaje odpowiedzialności w zależności od stosunku łączącego pracownika medycznego z pacjentem
7.4.1. Umowa o pracę
7.4.2. Kontrakt
7.4.3. Praktyka prywatna
7.4.4. Grupowa praktyka
7.4.5. Podmioty zobowiązane do naprawienia szkody
7.5. Wynagrodzenie szkody
7.5.1. Przywrócenie stanu sprzed powstania szkody lub zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej
7.5.2. Jednorazowy zwrot kosztów
7.5.3. Renta lub jednorazowe odszkodowanie
7.5.4. Jednorazowe świadczenie pieniężne tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
7.5.5. Zadośćuczynienie pieniężne za naruszenie dobra osobistego
7.6. Terminy przedawnień
7.7. Wybrane przypadki odpowiedzialności cywilnej
7.7.1. Działanie bez zgody
7.7.2. Nieinformowanie pacjenta o skutkach i ryzyku podjęcia czynności leczniczej czy terapeutycznej
7.7.3. Niezachowanie tajemnicy
7.7.4. Niewywiązanie się z umowy lub nienależyte wykonanie umowy
7.7.5. Naruszenie dóbr osobistych pacjenta, nietykalności cielesnej

8. Odpowiedzialność pracownicza
8.1. Odpowiedzialność porządkowa
8.1.1. Katalog kar
8.1.2. Wysłuchanie pracownika i poinformowanie o nałożeniu kary
8.1.3. Postępowanie odwoławcze
8.1.4. Zatarcie kary
8.2. Odpowiedzialność materialna
8.2.1. Wina
8.2.2. Szkoda
8.2.3. Wyłączenie odpowiedzialności, odpowiedzialność kilku pracowników
8.2.4. Roszczenie regresowe

9. Odpowiedzialność zawodowa
9.1. Uwagi ogólne
9.2. Ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów
9.2.1. Obecnie obowiązująca ustawa z 8.6.2001 r.
9.2.2. Prace nad nową ustawą o zawodzie psychologa
9.3. Zawód psychoterapeuty
9.3.1. Polska Rada Psychoterapii
9.3.2. Projekt ustawy dotyczący wykonywania zawodu psychoterapeuty
9.4. Kodeksy etyki dotyczące wykonywania zawodów psychologa i psychoterapeuty
9.4.1. Uwagi ogólne
9.4.2. Zasady zawarte w kodeksach etyki
9.4.3. Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej
9.4.4. Wybrane przypadki naruszenia etyki
9.4.5. Podsumowanie
9.5. Odpowiedzialność lekarza psychiatry i lekarza seksuologa
9.5.1. Strony postępowania
9.5.2. Kary
9.5.3. Rzecznik odpowiedzialności zawodowej
9.5.4. Okręgowy sąd lekarski oraz Naczelny Sąd Lekarski
9.5.5. Postępowanie przed sądem lekarskim
9.5.6. Postępowanie mediacyjne
9.5.7. Terminy przedawnień
9.5.8. Zatarcie skazania
9.5.9. Wnioski odnośnie do odpowiedzialności zawodowej lekarzy
9.6. Kodeks etyczny seksuologa
9.6.1. Wiodące Zasady Etyczne
9.6.2. Sąd Koleżeński PTS
9.6.3. Przypadki naruszenia zasad etyki

10. Odpowiedzialność karna
10.1. Warunki odpowiedzialności karnej
10.1.1. Pojęcie odpowiedzialności karnej
10.1.2. Przestępstwo jako czyn człowieka
10.1.3. Bezprawność czynu
10.1.4. Karalność czynu
10.1.5. Wina
10.1.6. Społeczna szkodliwość czynu
10.1.7. Czas popełnienia przestępstwa, przedawnienie ścigania
10.1.8. Przedawnienie
10.1.9. Miejsce przestępstwa
10.2. Klasyfikacja przestępstw
10.2.1. Ze względu na cechy sprawcy
10.2.2. Ze względu na wagę popełnionego czynu
10.2.3. Ze względu na znamię skutku
10.2.4. Ze względu na typ
10.2.5. Ze względu na tryb ścigania
10.3. Elementy przestępstwa
10.3.1. Podmiot przestępstwa
10.3.2. Strona podmiotowa
10.3.4. Strona przedmiotowa
10.3.5. Przedmiot przestępstwa
10.4. Formy popełnienia przestępstwa
10.4.1. Stadialne formy popełnienia przestępstwa
10.4.2. Zjawiskowe formy popełnienia przestępstwa
10.5. Okoliczności wyłączające bezprawność czynu
10.5.1. Obrona konieczna
10.5.2. Stan wyższej konieczności w postaci wyłączającej bezprawność
10.5.3. Eksperyment naukowy
10.5.4. Czynności lecznicze
10.6. Okoliczności wyłączające winę
10.6.1. Nieletniość
10.6.2. Niepoczytalność i poczytalność ograniczona
10.6.3. Stan wyższej konieczności w postaci wyłączającej winę; kolizja obowiązków
10.7. Kary i środki karne
10.7.1. Kary
10.7.2. Środki karne
10.7.3. Zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej; zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi
10.8. Środki zabezpieczające
10.9. Wybrane przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu
10.9.1. Nakłanianie do samobójstwa – art. 151 KK
10.9.2. Nieumyślne spowodowanie śmierci – art. 155 KK
10.9.3. Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – art. 156 KK
10.9.4. Spowodowanie średniego i lekkiego uszczerbku na zdrowiu – art. 157 KK
10.9.5. Narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – art. 160 KK
10.9.6. Nieudzielenie pomocy – art. 162 KK
10.10. Wybrane przestępstwa przeciwko wolności
10.10.1. Pozbawienie człowieka wolności – art. 189 KK
10.10.2. Zmuszanie do określonego zachowania – art. 191 KK
10.10.3. Utrwalanie wizerunku nagiej osoby – art. 191a KK
10.10.4. Wykonanie zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta – art. 192 KK
10.11. Wybrane przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności
10.11.1. Zgwałcenie – art. 197 KK
10.11.2. Wykorzystanie osoby bezradnej – art. 198 KK
10.11.3. Nadużycie zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia – art. 199 KK
10.12. Znęcanie się (art. 207 KK) jako przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece
10.13. Prawny i społeczny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie a obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej