Problematyka czynności prawnych, ich wadliwości (w tym wzruszalności) należy do wiodących zagadnień teorii prawa i prawa cywilnego. Choć temat tej książki dość ściśle wiąże się z problematyką nieważności czynności prawnych, to samo pojęcie wadliwości czynności prawnych, instytucji polegającej na możliwości wzruszenia czynności, wymaga swoistego ujęcia i odrębnego opracowania.

Wadliwość czynności, czy nawet sama jej wzruszalność nie jest bowiem – w odróżnieniu od pojęcia nieważności – kategorią jednorodną. Świadczy o tym nie tylko to, że pojęcie wadliwości jest najszersze i zawiera w sobie wzruszalność, bezskuteczność i nieważność.

Niniejsza pozycja w 5 rozdziałach dogłębnie analizuje powyższe kwestie, wychodząc od pojęcia wzruszalności, poprzez podstawy wzruszalności czynności prawnej jako kształtujące oświadczenie woli, analizę sankcji wzruszalności, kończy rozważania na formułowaniu propozycji de lege ferenda w odniesieniu do unormowania czynności wzruszalnych.

Rozdziały:

Rozdział I. Wprowadzenie  1
§ 1. Uwagi ogólne o przedmiocie pracy   1
§ 2. Ustalenia terminologiczne w ramach analizowanej postaci wadliwości   2
I. Pojęcie wzruszalności   2
II. Czynność prawna jako postać czynności konwencjonalnej, która może być dotknięta sankcją wzruszalności   8
III. Konotacje terminu „czynność prawna”  13
IV. Znaczenie terminu „oświadczenie woli” w płaszczyźnie problematyki wzruszalności czynności prawnych  21
§ 3. Konsekwencje prawne czynności prawnej   23
§ 4. Miejsce czynności wzruszalnych w systematyce czynności wadliwych  26
I. Uwagi ogólne – doktrynalne propozycje typologii wadliwości  26
II. Czynności wadliwe, wzruszalne, bezskuteczne i nieważne – uwarunkowania semantyczne i normatywne   29
III. Znaczenie reguł konstytutywnych i reguł istotnościowych w płaszczyźnie wadliwości czynności prawnych  34
IV. Relacja pojęć „wzruszalność”, „bezskuteczność”, „nieważność”, „wadliwość” – konkluzje   46
V. Schemat systematyki czynności wadliwych  49

Rozdział II. Podstawy wzruszalności czynności prawnej kształtującym oświadczeniem woli  51
§ 1. Uwagi ogólne   51
§ 2. Błąd  53
I. Uwagi ogólne   53
II. Błąd co do treści czynności prawnej   65
III. Błąd istotny   83
IV. Dalsze przesłanki uchylenia się od skutków prawnych oświadczenia woli na gruncie art. 84 KC   87
V. Projektowane zmiany w ramach instytucji błędu   92
§ 3. Zniekształcenie oświadczenia woli przez posłańca  96
§ 4. Podstęp   100
I. Uwagi ogólne   100
II. Kwalifikacja podstępu  104
III. Przesłanki podstępu jako instytucji uzasadniającej uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli  106
§ 5. Groźba  125
I. Uwagi ogólne   125
II. Charakterystyka prawna groźby 129
III. Przesłanki groźby jako instytucji uzasadniającej uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli  131
§ 6. Mechanizm i forma oświadczenia kształtującego wzruszającego czynność prawną na podstawie art. 88 § 1 KC   138
§ 7. Termin wykonania prawa kształtującego w świetle art. 88 § 2 KC  147

Rozdział III. Podstawy wzruszalności czynności prawnej konstytutywnym orzeczeniem sądu 151
§ 1. Uwagi ogólne   151
§ 2. Wyzysk  152
I. Uwagi ogólne   152
II. Przesłanki wyzysku  153
1. Przesłanka obiektywna – niewspółmierność świadczeń   153
2. Przesłanka subiektywna – wyzyskanie kontrahenta  162
3. Okoliczności dotyczące osoby wyzyskanego   163
III. Kwalifikacja instytucji wyzysku  168
IV. Konsekwencje prawne wyzysku   169
§ 3. Wzruszalność umowy zawartej w wyniku aukcji lub przetargu. 180
I. Uwagi ogólne   180
II. Podmioty uprawnione i przesłanki roszczenia  186
III. Charakter prawny roszczenia o unieważnienie umowy zawartej w wyniku aukcji lub przetargu  193
§ 4. Wzruszalność uchwał spółek kapitałowych i spółdzielni   201
I. Charakter prawny uchwał   201
II. Uchwały podlegające uchyleniu  208
1. Uwagi ogólne   208
2. Przesłanki roszczenia o uchylenie uchwały  214
3. Konstrukcja prawna wzruszalności uchwał  235
III. Uchwały sprzeczne z prawem jako niemieszczące się w ramach pojęcia czynności wzruszalnej   245
§ 5. Unieważnienie małżeństwa   257

Rozdział IV. Analiza sankcji wzruszalności  265
§ 1. Uwagi ogólne   265
§ 2. Teoretyczna konstrukcja sankcji wzruszalności   268
I. Cywilnoprawna charakterystyka sankcji  268
II. Podwójny skutek sankcji wzruszalności   278
III. Sytuacja prawna po dokonaniu czynności wzruszalnej i wpływ ewentualnych rozporządzeń przedmiotem czynności przed wzruszeniem czynności, na zakres działania sankcji
IV. Problematyka konwersji i konwalidacji czynności wzruszalnych
1. Konwersja  286
2. Konwalidacja  292
V. Niemożność stosowania instytucji nieważności częściowej (art. 58 § 1 KC in fine) do sytuacji prawnej powstałej wskutek wzruszenia czynności
VI. Zakres działania sankcji wzruszalności  304
VII. Problematyka zasad uwzględnienia sankcji wzruszalności, w świetle reguł obowiązujących w postępowaniu cywilnym  307
§ 3. Roszczenia związane z wzruszalnością czynności  315
I. Uwagi ogólne  315
II. Roszczenie o wydanie orzeczenia konstytutywnego   316
III. Roszczenie o zwrot spełnionych świadczeń   324
IV. Problematyka dodatkowych obowiązków związanych
z realizacją roszczeń kondykcyjnych  334
V. Problematyka roszczeń odszkodowawczych   335
1. Problematyka odpowiedzialności na zasadzie culpa in contrahendo  335
2. Problematyka ewentualnej odpowiedzialności deliktowej na podstawie art. 415 KC i n.  346
VI. Roszczenie o ustalenie nieważności czynności prawnej  356

Rozdział V. Zakończenie  361