Małe i średnie przedsiębiorstwa odgrywają ważną rolę we współczesnej gospodarce rynkowej i partycypują w istotny sposób w tworzeniu jej podstawowych wielkości makroekonomicznych. Budowa i zarządzanie przedsiębiorstwem tej wielkości nie jest zadaniem łatwym, wymaga bowiem nie tylko odpowiedniej wiedzy fachowej związanej z branżą, ale również umiejętności poruszania się w realiach gospodarczych.

Ogólnie biorąc, większość polskich małych i średnich przedsiębiorców legitymuje się wiedzą zgodnie z rodzajem prowadzonej działalności, wykazuje natomiast niedostatek wiedzy związanej z ekonomiką i zarządzaniem własną firmą, budową jej pozycji konkurencyjnej na rynku, gospodarką zasobami finansowymi i ludzkimi. Równocześnie na polskim rynku wydawniczym występuje niewiele opracowań podejmujących próbę wypełnienia występującej luki wiedzy przedsiębiorców w tym zakresie. Stąd podręcznik pt. Zarządzanie małą i średnią firmą w teorii i w ćwiczeniach wychodzi naprzeciw tym oczekiwaniom.

Podręcznik zawiera wybrane, istotne i różnorodne problemy związane z funkcjonowaniem małych i średnich przedsiębiorstw. Jego zaletą jest prezentacja – obok teoretycznych aspektów omawianych kwestii – ćwiczeń i praktycznych przykładów. Taka konstrukcja pracy, łącząca wątek teoretyczny i praktyczny, powinna zapewnić Czytelnikom pełniejszą recepcję zamieszczonych treści.

Istotnym walorem omawianego podręcznika jest jego wysoka przydatność w realizowaniu procesu dydaktycznego. Zamieszczenie w każdym rozdziale pytań sprawdzających pozwala na kontrolę i ocenę stopnia przyswojenia studiowanych treści. Praca jest również przydatna dla studentów przygotowujących prace dyplomowe oraz studentów studiów podyplomowych. Ponadto podręcznik może stanowić dobry punkt wyjścia, a także inspirację do dalszych badań i poszukiwania egzemplifikacji w obszarze małej i średniej przedsiębiorczości.

Spis treści:

1. Specyfika zarządzania małymi i średnimi przedsiębiorstwami
1.1. Ilościowe i jakościowe kryteria wyodrębnienia małych i średnich przedsiębiorstw
1.2. Znaczenie sektora MSP dla rozwoju społeczno-gospodarczego Polski i Unii Europejskiej
1.3. Specyficzne uwarunkowania procesu zarządzania małą i średnią firmą
1.4. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
1.5. Ćwiczenie w formie testu wiedzy: Specyficzne cechy MSP
 
2. Strategia i prognozowanie działalności małej i średniej firmy
2.1. Istota i cechy strategii
2.2. Analiza strategiczna małej firmy
2.3. Struktura i budowa planu biznesowego
2.4. Prognozowanie sprawozdania finansowego firmy
2.5. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
2.6. Ćwiczenie w formie studium przypadku: Prognoza sprawozdania finansowego
 
3. Budowa konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw
3.1. Istota i rodzaje konkurencyjności przedsiębiorstw
3.2. Determinanty konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw
3.3. Proces budowy konkurencyjności MSP
3.4. Strategie konkurencyjności małych i średnich firm
3.5. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
3.6. Ćwiczenie w formie warsztatów: Ocena konkurencyjności firm z sektora MSP
 
4. Obciążenia ewidencyjne i fiskalne małych i średnich przedsiębiorstw
4.1. Obowiązki małej firmy w zakresie ubezpieczeń społecznych ZUS
4.2. Formy opodatkowania małych i średnich przedsiębiorstw podatkiem dochodowym od osób fizycznych
4.3. Opodatkowanie firm sektora MSP podatkiem od towarów i usług
4.4. Prowadzenie ewidencji księgowo-podatkowych w małej firmie
4.5. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
4.6. Ćwiczenie w formie studium przypadku: Rozliczenie podatkowe mikrofirmy
 
5. Finansowanie i wspomaganie rozwoju firm sektora MSP
5.1. Podstawowe zasady i źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw
5.2. Przegląd wybranych źródeł finansowania firm sektora MSP
5.2.1. Kredyt bankowy/pożyczka
5.2.2. Gwarancje bankowe i poręczenia kredytowe dla firm sektora MSP
5.2.3. Leasing
5.2.4. Kredyt handlowy
5.2.5. Venture capital . fundusze podwyższonego ryzyka
5.2.6. Faktoring
5.3. Procedura składania wniosków o dofinansowanie działalności z funduszy Unii Europejskiej
5.4. Przegląd głównych barier finansowania małych i średnich przedsiębiorstw
5.5. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
5.6. Ćwiczenie w formie przygotowania dokumentacji: Wniosek aplikacyjny o preferencyjną pożyczkę dla MSP
 
6. Zasoby kadrowe w małych i średnich przedsiębiorstwach
6.1. Specyfika zarządzania ludźmi w małych i średnich przedsiębiorstwach
6.2. Dobór pracowników do przedsiębiorstw małej i średniej wielkości
6.3. Motywowanie w małych i średnich przedsiębiorstwach
6.4. Ocenianie, szkolenie i rozwój personelu w warunkach małych i średnich przedsiębiorstw
6.5. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
6.6. Ćwiczenie w formie studium przypadku: Proces doboru personelu w MSP
 
7. Budowanie zespołów w małych i średnich przedsiębiorstwach
7.1. Istota pracy zespołowej w małej firmie
7.2. Efektywność pracy zespołowej
7.3. Proces budowy efektywnego zespołu
7.4. Komunikacja w zespole
7.5. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
7.6. Ćwiczenie w formie gry: Lądowanie na Księżycu
 
8. Negocjacje w prowadzeniu małego i średniego przedsiębiorstwa
8.1. Istota negocjacji w małej firmie
8.2. Przebieg procesu negocjacji
8.2.1. Przygotowanie do rozmów negocjacyjnych
8.2.2. Faza wyjściowa procesu negocjacji
8.2.3. Faza środkowa procesu negocjacji
8.2.4. Faza końcowa procesu negocjacji
8.3. Wybrane techniki i taktyki negocjacyjne
8.4. Komunikacja w negocjacjach
8.4.1. Słuchanie w procesie negocjacji
8.4.2. Sztuka zadawania i odpowiadania na pytania w procesie negocjacji
8.4.3. Znaczenie komunikacji niewerbalnej w procesie negocjacji
8.5. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
8.6. Ćwiczenie w formie scenki: Doskonalenie umiejętności prowadzenia negocjacji biznesowych
 
9. Modelowanie procesów w małych i średnich przedsiębiorstwach
9.1. Ocena efektywności projektów inwestycyjnych
9.2. Metody kalkulacji spłat kredytu i leasingu
9.3. Modele szeregów czasowych
9.4. Przyczynowo-skutkowe modele ekonometryczne
9.5. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
9.6. Ćwiczenie w formie studium przypadku: Modelowanie i prognozowanie wybranych procesów w przedsiębiorstwie z sektora MSP
 
10. Zarządzanie ryzykiem w firmach sektora MSP
10.1. Ryzyko i proces zarządzania ryzykiem
10.2. Mapy i macierze ryzyka
10.3. Metody drzew zdarzeń i drzew błędów
10.4. Podstawy inżynierii finansowej i strategie portfelowe
10.5. Bibliografia, literatura uzupełniająca oraz pytania sprawdzające
10.6. Ćwiczenie w formie studium przypadku: Praktyczne zastosowanie wybranych metod i technik zarządzania ryzykiem w średniej firmie
 
Test wiedzy
Klucz odpowiedzi