Wymiana międzynarodowa decyduje o wzroście gospodarczym państw. Dla Polski eksport jest niezwykle ważną dziedziną. Coraz więcej firm małych i średnich angażuje się w eksport. Firmy te narażone są na duże ryzyko. Prezentowana książka daje eksporterom narzędzia skutecznego zarządzania ryzykiem w eksporcie i imporcie.

Tysiące polskich przedsiębiorstw potrzebuje wiedzy na temat skutecznych narzędzi zarządzania ryzykiem, które występują w ich codziennej działalności. Jest to tym ważniejsze, że postępująca globalizacja gospodarki światowej potęguje występowanie ryzyka w coraz bardziej zróżnicowanej i skomplikowanej postaci.

Ryzyka tego nie można już postrzegać wąsko, w szczególności jako ryzyka spekulacyjnego występującego na giełdach papierów wartościowych. Warto zatem korygować dość często spotykane zarówno na uczelniach, jak i w instytucjach finansowych archaiczne i ciasne spojrzenie na ryzyko. Uczestnicy obrotu międzynarodowego powinni mieć świadomość, że ryzyko wynika z faktu podejmowania decyzji dotyczących przyszłości.

Rozdziały:

Część I. Taksonomia ryzyka oraz strategie zarządzania ryzykiem w handlu międzynarodowym

Rozdział 1. Źródła i pojęcie ryzyka w handlu międzynarodowym
1.1. Wprowadzenie
1.2. Przyczyny i uwarunkowania powstawania ryzyka
1.3. Pojęcie ryzyka

Rozdział 2. Taksonomia zdywersyfikowanego ryzyka w handlu międzynarodowym - eksport i import
2.1. Typologia podmiotowa i przedmiotowa ryzyka gospodarczego
2.2. Prawo do podejmowania działań generujących ryzyko
2.3. Ryzyko prawne i warunki bezpiecznego działania
2.4. Ryzyko siły wyższej
2.5. Ryzyko związane z realizacją kontraktów handlowych
2.6. Ryzyko związane z wyborem zagranicznego ogniwa sprzedaży
2.7. Ryzyko związane z ceną towarów i usług
2.8. Ryzyko występujące w transakcjach kooperacyjnych, licencyjnych i kompensacyjnych
2.9. Ryzyko operacyjne
2.10. Ryzyko ubezpieczeniowe
2.11. Ubezpieczenie towarów jako instrument eliminowania lub ograniczania ryzyka w transporcie
2.12. Ryzyko polityczne obejmujące ryzyko kraju i ryzyko transferu
2.13. Inne rodzaje ryzyka
2.13.1. Ryzyko cywilizacyjne
2.13.2. Ryzyko dotyczące środowiska
2.13.3. Ryzyko związane z infoekonomią

Rozdział 3. Podstawowe zasady i strategie zarządzania ryzykiem
3.1. Określenie podstawowych zasad zarządzania ryzykiem
3.1.1. Identyfikacja i analiza ryzyka
3.1.2. Ocena ryzyka i sformułowanie wariantów
3.1.3. Ograniczanie i eliminowanie przyczyn ryzyka
3.2. Przeciwdziałanie zdywersyfikowanemu ryzyku
3.2.1. Klasyfikacja sposobów przeciwdziałania ryzyku
3.2.2. Ponoszenie ryzyka, czyli własne pokrycie ryzyka
3.3. Problemy związane z zarządzaniem ryzykiem w małych i średnich przedsiębiorstwach

Część II. Zarządzanie poszczególnymi rodzajami ryzyka eksportera

Rozdział 4. Korzyści uzyskiwane z realizacji eksportu oraz wybrane kwestie podatkowe
4.1. Bezpośrednie korzyści osiągane przez eksportera
4.2. Możliwość uzyskania środków z Unii Europejskiej na rozwój firmy
4.2.1. Bezpośrednie subsydia eksportowe
4.2.2. System refundacji w Unii Europejskiej
4.3. Porównywanie własnych produktów z produktami konkurencji
4.4. Korzyści płynące z eksportu
4.4.1. Uzyskanie dofinansowania udziału w targach i wystawach
4.5. Znaczenie kwestii podatkowych związanych z eksportem
4.5.1. Eksport towarów poza terytorium Unii Europejskiej
4.5.2. Wewnątrzeksportowa dostawa towarów
4.5.3. Zwrot ceł i podatków importowych
4.5.4. Podatnik VAT w imporcie towarów
4.5.5. Wyroby akcyzowe
4.6. Przeszkody w prowadzeniu działalności eksportowej
4.7. Miejsce i znaczenie Polski w handlu międzynarodowym
4.8. Obowiązek przekazywania danych statystycznych o obrotach towarowych
4.8.1. System INTRASTAT
4.8.2. Podmioty zobowiązane do przekazywania informacji w ramach systemu INTRASTAT

Rozdział 5. Zarządzanie ryzykiem przed zawarciem kontraktu handlowego
5.1. Pojęcie przedsiębiorstwa eksportującego
5.2. Źródła ryzyka krajowego w transakcjach eksportowych
5.3. Rodzaje ryzyka krajowego eksportera
5.4. Ryzyko związane z transformacją przedsiębiorstwa i możliwością jego bankructwa
5.5. Postępowanie upadłościowe - aspekt prawny
5.5.1. Ryzyko upadłości przedsiębiorstwa - regulacje prawne w Polsce
5.6. Ryzyko deficytu kwalifikacji i motywacji postępowania pracowników
5.7. Ryzyko odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy
5.8. Ryzyko personalne - zagrożona sytuacja pracowników
5.9. Zdywersyfikowane ryzyko rynku wewnętrznego (krajowego)
5.10. Zarządzanie ryzykiem cenowym
5.11. Zabezpieczenie przed ryzykiem walutowym
5.12. Skuteczne zabezpieczenie zapłaty za wyeksportowany towar
5.12.1. Warunki płatności
5.12.2. Eliminowanie ryzyka kraju poprzez akredytywę dokumentową
5.12.3. Faktoring
5.12.4. Eliminowanie ryzyka politycznego kraju przez stosowanie forfaitingu
5.12.5. Różnice między faktoringiem i forfaitingiem
5.13. Ograniczenie ryzyka prawnego poprzez prawidłowe sformułowanie klauzul kontraktu handlowego
5.13.1. Klauzula arbitrażowa
5.13.2. Zastrzeżenie prawa własności do wyeksportowanego towaru
5.13.3. Ogólne handlowe warunki sprzedaży i dostawy
5.13.4. Klauzula cenowa
5.14. Ryzyko siły wyższej

Rozdział 6. Zarządzanie specyficznym ryzykiem zagranicznym eksportera - podstawowe aspekty
6.1. Ryzyko rynku zagranicznego
6.2. Ryzyko kraju, czyli - ryzyko polityczne
6.3. Ryzyko wynikające z ograniczenia transferu należności
6.4. Ryzyko niewypłacalności importera oraz ryzyko kursowe
6.5. Ryzyko wprowadzenia zakazu płatniczego i ogłoszenie moratorium
6.5.1. Ryzyko ograniczenia konwersji i zakaz dokonywania transferów
6.6. Konsekwencje wywłaszczenia i ograniczenia w dysponowaniu majątkiem
6.7. Ocena ryzyka kraju na podstawie ratingów
6.8. Ryzyko prawne w handlu międzynarodowym
6.9. Prawidłowe redagowanie kontraktów w handlu międzynarodowym

Rozdział 7. Zarządzanie ryzykiem transportowym w eksporcie i imporcie
7.1. Ryzyko opóźnienia dostaw
7.2. Lokalne ryzyko przewozu
7.3. Ryzyko utraty towaru
7.4. Ryzyko pogorszenia jakości towaru
7.4.1. Zabezpieczenie i opakowanie towaru w transporcie
7.4.2. Ograniczenie ryzyka przez wybór właściwego środka transportu
7.4.3. Ograniczenie ryzyka przez ubezpieczenie transportowe
7.4.4. Korzystanie z uregulowań Incoterms 2010
7.5. Ryzyko siły wyższej

Część III. Rola ubezpieczeń w handlu międzynarodowym

Rozdział 8. Przegląd metod zarządzania ryzykiem ubezpieczeniowym
8.1. Metody decyzyjne w zarządzaniu ryzykiem
8.2. Możliwość zastosowania elementów inżynierii finansowej w ubezpieczeniach
8.3. Unikanie ryzyka
8.4. Zapobieganie ryzyku
8.5. Ponoszenie kosztów ryzyka i kompensacja
8.6. Przenoszenie ryzyka na inne podmioty
8.7. Ubezpieczenie ryzyka
8.7.1. Ubezpieczenie typu all risk w biznesie
8.8. Reasekuracja w ubezpieczeniach
8.9. Fundusze gwarancji wzajemnych

Rozdział 9. Obszary ryzyka i zintegrowane zarządzanie ryzykiem w firmach ubezpieczeniowych
9.1. Sprzężenie zwrotne pomiędzy zarządzaniem ryzykiem i kierowaniem firmą
9.2. Identyfikacja rodzajów ryzyka w tworzonym systemie celów
9.3. Analiza ryzyka w zidentyfikowanych przyczynach występowania ryzyka
9.4. Poszukiwane adekwatnych narzędzi zarządzania ryzykiem
9.5. Kontrola procesu zarządzania ryzykiem

Rozdział 10. Rola ubezpieczeń w zarządzaniu ryzykiem w małych i średnich przedsiębiorstwach (MSP)
10.1. Trudności występujące w obszarze zarządzania ryzykiem MSP
10.2. Sposoby radzenia sobie z ryzykiem w małych i średnich firmach
10.3. Sposoby przenoszenia ryzyka w handlu międzynarodowym
10.3.1. Przeniesienie ryzyka przez zawarcie umowy handlowej
10.3.2. Przeniesienie ryzyka na ubezpieczyciela
10.4. Kompensacja ryzyka w handlu międzynarodowym
10.5. Inne sposoby radzenia sobie z wybranym rodzajem ryzyka
10.6. Ubezpieczenie należności za eksportowane towary i usługi w krajach OECD
10.7. Produkty ubezpieczeniowe oferowane w Polsce dla małych i średnich firm

Rozdział 11. Funkcja prewencyjna ubezpieczeń gospodarczych. Formy i sposoby przeciwdziałania negatywnym skutkom ryzyka
11.1. Funkcje ubezpieczeń w gospodarce rynkowej
11.2. Funkcja prewencyjna ubezpieczeń
11.3. Selekcja i ocena ryzyka ubezpieczeniowego
11.3.1. Znaczenie selekcji
11.3.2. Struktura procesu selekcji
11.4. Szkody majątkowe

Rozdział 12. Wybrane aspekty reasekuracji jako narzędzia ograniczania ryzyka
12.1. Krótka historia reasekuracji
12.2. Podstawowe funkcje reasekuracji
12.3. Istota i rodzaje reasekuracji
12.4. Rodzaje umów reasekuracyjnych
12.5. Zagadnienie kwantyfikacji szkód w umowach reasekuracyjnych
12.6. Tzw. techniczne wyrównanie umowy
12.7. Tworzenie ochrony reasekuracyjnej

Część IV. Instrumenty zarządzania międzynarodowym ryzykiem finansowym i walutowym

Rozdział 13. Zarządzanie ryzykiem finansowym w handlu międzynarodowym
13.1. Istota i cel zarządzania ryzykiem finansowym
13.2. Zarządzanie ryzykiem kursu walutowego i stopy procentowej
13.2.1. Czynniki wpływające na ryzyko kursu walutowego
13.2.2. Waluta euro a ryzyko kursowe
13.2.3. Zarządzanie ryzykiem kursu walutowego przy wykorzystaniu instrumentów pochodnych
13.3. Ryzyko związane z przewalutowaniem
13.4. Zarządzanie ryzykiem zmiany stóp procentowych
13.4.1. Poziom konkurencyjności w sytuacji stałej stopy procentowej
13.5. Ryzyko w systemie płatności
13.6. Ryzyko inwestycji finansowej

Rozdział 14. Swapy, opcje i futuresy - jako narzędzia zabezpieczające przed ryzykiem
14.1. Definicja swapa odsetkowego (procentowego)
14.2. Korzyści
14.3. Ryzyko związane ze swapami odsetkowymi
14.4. Rodzaje swapów odsetkowych
14.5. Derywaty swapowe
14.6. Opcje jako narzędzie zarządzania ryzykiem
14.6.1. Opcje amerykańskie i europejskie
14.6.2. Termin realizacji opcji
14.6.3. Strategie opcyjne
14.6.4. Obrót opcjami
14.7. Financial futures (futures finansowe)

Rozdział 15. Inwestycyjne strategie hedgingowe
Strategie inwestycyjne funduszy hedgingowych
I. Grupa strategii rynku neutralnego (Market Neutral Group)
II. Grupa strategii długich i krótkich pozycji w akcjach (Long/Short Equity Group)
III. Grupa strategii ukierunkowanych (Directional Trading Group)
IV Grupa strategii specjalnych (Specialty Strategies Group)
Kierunki rozwoju funduszy hedgingowych
Kto inwestuje w fundusze hedgingowe?
Zyskowność funduszy hedgingowych
Nadzór nad funduszami hedgingowymi i regulacje prawne