Praca niniejsza jest pierwszą próbą całościowego przedstawienia ziemskiej służby wojskowej Tatarów zamieszkujących Wielkie Księstwo Litewskie od początków jej powstania aż do 1662 roku.
W monografii tej dosyć często przekraczam nakreślone ramy chronologiczne, szczególnie tam, gdzie staram się przedstawić genezę organizacji Tatarów litewskich, bądź porównuję jej funkcjonowanie z wojskowością ludów turecko-mongolskich Europy Wschodniej i Azji Centralnej. Ograniczenie badań do okresu przybycia na ziemie Wielkiego Księstwa ludności tatarskiej uniemożliwiłoby należyte wyjaśnienie wielu istotnych zagadnień wojskowości tej grupy etnicznej, bowiem znajdujemy wyraźne wpływy Złotej Ordy i Chanatu Krymskiego w organizacji chorągiewnej Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dlatego też szczególnie często odwołuję się do wojskowości tych dwóch państw tatarskich w pierwszym rozdziale pracy, poświęconym genezie ziemskiej służby Tatarów litewskich.
Ziemska służba Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego nie doczekała się całościowego opracowania. Wokół tego zagadnienia nagromadziło się wiele uproszczeń i nieporozumień. Do takiego stanu rzeczy przyczynili się przede wszystkim historycy badający dzieje i sytuację prawną osadnictwa tatarskiego w Wielkim Księstwie Litewskim. Ich tezy dotyczące ziemskiej służby tej ludności, bazujące na dotychczasowej literaturze przedmiotu i nieumiejętnie wykorzystanych, chociaż powszechnie znanych przekazach źródłowych w zasadzie, niewiele wniosły do naszej wiedzy o wojskowości tatarskiej na Litwie.
Rozdziały:
Wstęp
I Geneza organizacji chorągiewnej Tatarów hospodarskich (XIV-XV w.)
II Organizacja chorągiewna Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVI w.
III Służba wojskowa ordyńskich sołtanów
IV Organizacja chorągiewna Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego w świetle rewizji 1631 roku
V Tatarzy-kozacy w ziemskich chorągwiach tatarskich
VI Zwierzchnicy wojskowi Tatarów hospodarskich
VII Służba wojskowa i położenie prawne Tatarów-ziemian w dobrach Radziwiłłów
VIII Położenie prawne Tatarów hospodarskich w Wielkim Księstwie Litewskim
IX Uzbrojenie chorągwi tatarskich: ziemskich, prywatnych i komputowych
w Wielkim Księstwie Litewskim (XVI-XVII w.)
Epilog
Aneksy
Bibliografia
Notka o autorze:
Piotr Borawski (ur. 1951 r.) jest doktorem nauk historycznych. Od 1991 r. pracuje w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W 1994 r. jako chargé d'affaires zakładał Ambasadę RP w Kazachstanie. W latach 1996-1997 przedstawiciel Ministra Spraw Zagranicznych RP w Gruzji ds. powołania ambasady polskiej w Tbilisi. W latach 1997-2000 jako chargé d'affaires kierował Ambasadą RP w Gruzji. W latach 2003-2007 był konsulem w ambasadzie polskiej w Mołdawii. W latach 2009-2010 przewodniczący NSZZ „Solidarność” Pracowników Służby Zagranicznej. W latach 2010-2015 radca w Ambasadzie RP w Moskwie. Obecnie konsul w Konsulacie Generalnym w Petersburgu.
Jego zainteresowania naukowe wiążą się z kilkunastoletnim pobytem w Azji Środkowej, Rosji oraz na Kaukazie. Koncentrują się wokół zagadnień etniczno-politycznych i wyznaniowych Azji Środkowej i Kaukazu, a także wokół dziejów ludności tatarskiej zamieszkującej Wielkie Księstwo Litewskie.
Jest autorem kilkudziesięciu artykułów naukowych zamieszczonych w polskich, gruzińskich, saudyjskich i tureckich czasopismach. Napisał także dwie popularno-naukowe książki poświęcone dziejom i kulturze Tatarów zamieszkujących dawne polskie Kresy. Obecnie pracuje nad monografią „Dzieje wojenne Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego”.
