Najczęściej historię traktuje się jako domenę działalności ekspertów – historyków, zaś pamięć jako wytwór wspólnot pamięci. Ta ostatnia może obejmować pamięć rodzinną czy komunikacyjną, jak i pamięć społeczności lokalnych, regionalnych czy narodowych. W tym drugim przypadku stanowi ona podstawę do kształtowania się tożsamości grupowej, ale może również być wykorzystywana do legitymizacji porządku politycznego. Wówczas często staje się polem walki ideologicznej.

 

Już wstępny przegląd treści książki wskazuje na wielopłaszczyznowość zagadnień związanych z (nie)pamięcią zbiorową i jej znakami w przestrzeni. Poczynając od rozważań teoretycznych, mających na celu określenie zakresu i pola działań, po studia przypadku skupiające się na performatywnym wymiarze pamięci zbiorowej – na uczestnikach rytuałów pamięci: od grup rekonstruktorskich, poprzez młodzież dbającą o miejsca pamięci i świadków historii, po rowerzystów budujących tor dla rowerów górskich na Kopcu Powstania Warszawskiego.

 

Innym, niezbędnym wymiarem badań nad pamięcią zbiorową, jest badanie pamięci miejsc, a więc w wąskim znaczeniu tego terminu – historii upamiętnień w krajobrazie kulturowym kraju. Mamy nadzieję, że książka ta zainteresuje naukowców, studentów i pasjonatów interesujących się przeszłością i podchodzących do niej z wielu różnych perspektyw: historycznej, kulturoznawczej, antropologicznej, etnologicznej i socjologicznej.