Stratyfikacja społeczna jest jednym z ważniejszych zjawisk badanych przez socjologów. Wnikliwa obserwacja życia społecznego ujawnia pionowy układ gradacyjny, określający wyższość, równoważność lub niższość jednych warstw społecznych względem drugich, a także nierówności jednostek ulokowanych w konkretnym systemie społecznym. Określenie homo hierarchicus odnosi się w koncepcjach socjologicznych do jednostek funkcjonujących w zhierarchizowanych systemach społecznych, które mogą być odmiennie uszeregowane w zależności od kryteriów wyznaczających stratyfikację. Jednym z wymiarów stratyfikacji jest ranking zawodów oceniany na skali prestiżu społecznego.

Skoro stratyfikacja jest zjawiskiem nieuniknionym, należy określić w miarę obiektywne kryteria jej ujednoznacznienia, co jest zadaniem niezwykle złożonym. Prezentowany zbiór artykułów przedstawia próbę logicznej oraz krytycznej analizy stratyfikacji w grupach dyspozycyjnych, które są zespolone przynależnością do systemu bezpieczeństwa państwa, a sposób ich funkcjonowania regulują uwarunkowania sytuacyjne: stan pokoju lub wojny bądź sytuacja zapewniająca bezpieczeństwo czy też pełna zagrożeń.